بیماریهای گوارشی در سگ
وظیفه دستگاه گوارش اخذ غذا هضم و جذب مواد غذایی و در نهایت دفع مواد غیر قابل هضم است. اعضاء اصلی دستگاه گوارش شامل معده و روده ها می باشند که اختلالات حاصل از آن نسبت درصد بالایی ازمراجعات به دامپزشک را شامل می شود( غیر از واکسیناسیونهای متداول). به خاطرداشته باشید درطول حیات حیوان ناراحتیهای گوارشی همچون اسهال و استفراغ پیش خواهد آمد. برگرداندن غذا. یبوست. مدفوع غیرعادی. نفخ شکم، نا آرامی، یا بی حالی و بی اشتهایی، افزایش ریزش بزاق، می توانند از علایم بیماری های گوارشی باشند.
اختلالات گوارشی در سگ ها
استفراغ
استفراغ علامت بسیاری از بیماری ها و دستگاه های مختلف بدن است که دراین میان بعضیها حادتر و خطرناکتر هستند. در صورتی که حیوان تنها یک باراستفراغ کند و ظاهر سالم و سرحالی داشته مشکل دیگری را نشان ندهد جای نگرانی نیست. زیرا این حالت به علت تغییر غذا و پرخوری، خوردن غذای بی کیفیت و یا خوردن بعضی ازگیاهان می باشد. بهتر است یک یا نیمی از یک روز به او پرهیز غذایی داده وتنها کمی یخ برای رفع تشنگی در اختیار حیوان قرار دهید. اغلب به زودی مشکل برطرف می شود. بعد از آن از یک جیره غذایی ساده مانند مرغ آب پز شده و کته و ماست با حجم کم و دفعات زیاد در طول روز غذا دادن را شروع کنید و این جیره را به مدت چند روز استفاده نمایید. چنانچه حیوان استفراغ های پیاپی و شدید به همراه سایر علائم همچون اسهال. پریشانی و یا غش را نشان دهد حیوان را به نزد دامپزشک ببرید. اگر در استفراغ حیوان خون و سایر مواد غیر عادی مشاهده کردید موضوع را جدی بگیرید. استفراغ ممکن است به دلیل عفونتهای ویروسی انسداد ناشی ازاجسام خارجی. تومورها. عفونت لوزالمعده وبیماریهای کبدی و کلیوی ایجاد شود.
یبوست
موقعی که حیوان بیش ازیک یا دو روز مدفوع خود را دفع نکند بیانگر این است که دچار یبوست شده است. در این حالت ممکن است علی رغم تمایل به دفع مدفوع این امر صورت نگیرد. یبوست با علائمی همچون بی میلی و بی اشتهایی همراه است. اگر عارضه ادامه یابد علائم استفراغ نیز ظاهر می گردد. بعضی اوقات ممکن است ماده آبکی و خون آلودی دفع شود که مشابه اسهال است. و در عین حال روده بزرگ انباشته
از مدفوع سفت و سخت می باشد.
ممکن است یبوست پس از خوردن غذاهایی که دارای فیبر کمتری هستند همچون استخوان، و کاغذ و سایر مواردی که قابل هضم نیستند ایجاد شود. در برخی موارد یبوست به دنبال بزرگ شدن غده پروستات و فتق و یا مشکلات ارثی در کلونها ایجاد می گردد. برخی از حیوانات مستعد ابتلا به یبوست هستند که باید مورد توجه و مراقبت قرار گیرند. بعضی دیگر مخصوصا آنها که موهای بلندی دارند به دلیل انسداد مناطق اطراف مقعد توسط پوشش بدنی به طور مکانیکی دچار یبوست می گردند. در این حالت عبور مدفوع به خارج میسر نخواهد بود. اگر سگ از این نوع نژاد است به این مسئله توجه کنید و مراقبش باشید.
خوردن مدفوع
کوپروفاژی (Coprophagy) یا خوردن مدفوع معمولا در سگهای کوچک دیده می شود. باید این عادت ناخوشایند و غیربهداشتی را از بین ببرید. اغلب موارد این کار از روی عادت و بیشتر یک مشکل رفتاری است تا بیماری. اضافه کردن بعضی از چاشنیهای گوشت به غذا نتیجه جالب توجهی داشته است. زیرا باعث می شود مدفوع بوی بدی پیدا کند (سگ از خوردن آن امتناع می ورزد). گاهی اوقات تغییراتی در جیره غذایی می تواند مشکل را حل کند. اگر هیچ یک از تدابیر فوق موثر واقع نگردید به دامپزشک مراجعه نمایید. شاید حیوان به کمبود غذایی خاصی مبتلا باشد. خوردن مدفوع حالت مشمئز کننده ای را در شما ایجاد کرده و باعث دلزدگی شما ازحیوان می شود. وقتی متوجه این عمل شدید به شدت با انجام آن مخالفت کنید و با توجه به روشهای تربیتی خاص این عادت را از سرحیوان بیاندازید.
بادشکم
خوردن پیاز. باقلا. کلم .گل کلم و دانه های سویا و سایر غذاهای تخمیر شونده موجب باد شکم می شود. همچنین مورد مشابهی برای جیره هایی که دارای میزان بالایی شیر یا گوشت باشند دیده شده است. احتمال دارد با تغییر غذای سگ وضعیت بهتر شود. اگر بهبود نیافت می توانید مقدار کمی Digel (سیمتیکون Simethicone) که دارای آنتی اسید است) استفاده کنید. در این حالت عارضه برطرف خواهد شد اگر تدابیر فوق با شکست روبرو شد بهتر است حیوان را نزد دامپزشک ببرید. شاید مشکل خاص دیگری وجود داشته باشد.
نفخ
نفخ و چرخش و اتساع معده ناشی از آن در گاستریت حاد خیلی سریع اتفاق افتاده و اغلب کشنده است و پیش از آنکه متوجه عارضه شوید موجب مرگ حیوان می شود. این بیماری درسگهای سینه فراخ مشاهده می گردد. بدین صورت که به دنبال انباشته شدن معده از گاز و مایع و تورم آن این عضو در طول محود خود پیچ می خورد. در این حالت سگ دچار شوک گردیده که به منظور جلوگیری از مرگ حیوان می بایست هرچه سریعتر به درمان نفخ و چرخش معده اقدام نمود. سابقه سگ مبتلا به نفخ حاکی از آن است که حیوان غذای زیادی خورده و پس از آن مقدار زیادی آب نوشیده است و به دنبال آن دو یا سه ساعت بعد فعالیت بدنی زیادی داشته است. اولین علامتی که در سگ مبتلا بروز می کند بی قراری است. به دنبال آن شکم متورم و سفت می شود به طوری که اگر ضربه آرامی به شکمش وارد کنید تولید صدای طبل مانند می کند. بهترین کار برای نجات حیوان عمل جراحی است که بلافاصله بعد از مشاهده علائم انجام می گیرد. طریقه آن به گونه ای است که به سرعت از فشار هوای داخلی معده کاسته شده و چرخش معده اصلاح گردد. علاوه بر اینکه تزریق داخل وریدی سرم موجب تقویت جریان خون می شود تنظیم مایعات و الکترولیتها را نیز در بدن به همراه دارد. تغییر شرایط زندگی و جیره غذایی حیوان به تنهایی نمی تواند حیوان را از ابتلا به نفخ مصون بدارد. در این ارتباط می توانید با انجام دستورات زیر به حیوان کمک کنید.
۱- تغذیه با مقدار کم صورت گیرد به عبارتی می توانید به جای استفاده ازیک وعده غذا با حجم زیاد از دو تا سه مرتبه با حجم کم استفاده نموده ویا غذای خشک در طول روز در دسترس حیوان قرار داده و اجازه دهید آزادانه از آن تغذیه کند.
۲- از آشامیدن آب بعد از غذا جلوگیری کنید.
۳- هرگز بعد از غذا حیوان را مجبور به تمرین و فعالیت بدنی نکنید.
اگر قرار است روزی دو یا سه بار غذای خشک را در اختیار حیوان قرار دهید ابتدا به غذا آب بیافزایید تا نرم شود. بدین ترتیب غذا سریعتر بلعیده شده تمایل سگ به آشامیدن آب از بین می رود.
نارسایی بخش برون ریز لوزالمعده سگهای مبتلا به این بیماری دارای اشتهای زیادی بوده ولی درعین حال وزنشان افزایش نمی یابد. مدفوع این حیوانات نیزدارای حجم زیاد و رنگ روشنی بوده بسته به میزان چربی و پروتئینهای هضم نشده گاهی چرب و روغنی و بسیار بدبو است. این سگها قادر به تولید آنزیمهای لوزالمعده نیستند. آنزیمهای فوق در عمل هضم و جذب مواد غذایی دخالت می کنند. این نارسایی با تجویز مادالعمر آنزیمهای لوزالمعده درمان می شود که معمولا آنها را به طور مستقیم به غذا اضافه می کنند. در کنار آن میزان پروتئین غذا باید متعادل بوده و از موادغذایی کم چربی استفاده شود.