عفونت پاروویروس سگ (CPV) یا پارو، یک بیماری نسبتاً جدید است که برای اولین بار در سال 1978 در سگ ها ظاهر شد. CPV به دلیل شدت بیماری و گسترش سریع آن در جمعیت سگ ها، توجه عمومی زیادی را برانگیخته است. ویروسی که باعث این بیماری میشود شبیه پنلوکوپنی گربه است. این دو بیماری تقریباً یکسان هستند. (حدس زده میشود که ویروس سگ، جهشیافته ویروس گربه است. با این حال، این هرگز از نظر علمی ثابت نشده است.)
مهم ترین پاروویروس های سگی شامل CPV-2، CPV-2a، CPV-2b و CPV-2c هستند؛ همه آنها باعث همان بیماری میشوند و واکسنها همه انواع این ویروس را پوشش میدهند. CPV-2 و CPV-2c با بیماری شدیدتر همراه هستند. خوشبختانه، آزمونهای تشخیصی برای پاروویروس تمام نژادهای ویروس را شناسایی میکنند.
سگ چگونه به پاروویروس مبتلا می شود؟
منبع اصلی ویروس مدفوع سگ های آلوده است. سگ های حساس با بلع ویروس آلوده میشوند. پس از مصرف، ویروس وارد لوزهها یا غدد لنفاوی میشود، جایی که به لنفوسیتها (نوعی گلبول سفید خون) حمله میکند و سپس آن را در جریان خون به بسیاری از مناطق بدن، به ویژه مغز استخوان و پوشش روده، میبرد. برخلاف اکثر ویروسهای دیگر، CPV در محیط پایدار است و در برابر گرما، مواد شوینده، الکل و بسیاری از مواد ضدعفونی کننده مقاوم است. محلول سفید کننده 1:30 ویروس عفونی را از بین می برد. CPV عفونی از سطوح آلوده به مدفوع سگ حتی پس از سه ماه در دمای اتاق بازیابی شده است.
برخلاف اکثر ویروسهای دیگر، CPV در محیط پایدار است و در برابر حرارت، مواد شوینده، الکل و بسیاری از مواد ضدعفونی کننده مقاوم است.
به دلیل پایداری محیطی، ویروس به راحتی از طریق مو یا پای سگ های آلوده یا از روی کفش، لباس و سایر اشیاء آلوده به مدفوع آلوده منتقل میشود. تماس مستقیم بین سگ ها برای انتشار ویروس لازم نیست. سگهای آلوده به ویروس که علائم بالینی نشان میدهند معمولاً در عرض سه تا هفت روز پس از قرار گرفتن در معرض این ویروس بیمار میشوند.
علائم بالینی پاروویروس چیست؟
علائم بالینی بیماری CPV میتواند متفاوت باشد اما به طور کلی شامل استفراغ شدید و اسهال است. اسهال اغلب بوی قوی دارد، ممکن است حاوی مقدار زیادی مخاط باشد و ممکن است حاوی خون باشد یا نباشد. علاوه بر این، سگ های مبتلا اغلب کمبود اشتها، بی حالی و افسردگی مشخص و تب را نشان میدهند. توجه به این نکته مهم است که بسیاری از سگ ها ممکن است همه علائم بالینی را نشان ندهند اما استفراغ و اسهال شایع ترین و ثابت ترین علائم هستند. (استفراغ معمولا ابتدا شروع می شود.)
پارو ممکن است سگها را در تمام سنین مبتلا کند، اما در سگهای زیر یک سال واکسینه نشده شایعتر است. توله سگ های جوان زیر پنج ماه معمولاً شدیدترین آسیب را میبینند و درمان آنها دشوار است. هر توله سگ واکسینه نشدهای که استفراغ یا اسهال شدید نشان میدهد باید از نظر CPV آزمایش شود.
پاروویروس چگونه تشخیص داده می شود؟
علائم بالینی عفونت CPV می تواند شبیه بسیاری از بیماری های دیگر باشد که باعث استفراغ و اسهال می شوند. در نتیجه، تشخیص CPV اغلب برای دامپزشک چالش برانگیز است. تایید مثبت عفونت CPV مستلزم نمایش آنتی ژن ویروس یا ویروس در مدفوع یا تشخیص آنتی بادی های ضد CPV در سرم خون است.
یک آزمایش ساده در کلینیک برای CPV وجود دارد که این بیماری را غربالگری میکند. گاهی اوقات، یک سگ پاروویروس دارد اما آزمایش ویروس در مدفوع منفی است. خوشبختانه، این یک اتفاق نادر است. تشخیص آزمایشی اغلب بر اساس کاهش تعداد گلبول های سفید خون (لکوپنی) و علائم بالینی است. در صورت نیاز به تایید بیشتر، مدفوع یا خون را میتوان برای آزمایشات اضافی به آزمایشگاه دامپزشکی ارسال کرد. عدم وجود لکوپنی به این معنی نیست که سگ عفونت CPV ندارد. برخی از سگ های بیمار بالینی ممکن است تعداد گلبول های سفید خون پایینی نداشته باشند.
پاروویروس چگونه درمان می شود؟
هیچ درمانی برای ویروس وجود ندارد. با این حال، به طور مستقیم باعث مرگ نمیشود. در عوض، پوشش داخلی روده را از بین میبرد و با تأثیر بر تعداد گلبول های سفید، سیستم ایمنی را ضعیف میکند. آسیب روده منجر به کم آبی شدید (از دست دادن آب)، عدم تعادل الکترولیت (سدیم و پتاسیم) و عفونت در جریان خون (سپتی سمی) میشود. سپتی سمی زمانی رخ میدهد که باکتریهایی که به طور معمول در مجرای روده زندگی میکنند بتوانند وارد جریان خون شوند. اگر سپتی سمی ایجاد شود، احتمال مرگ سگ بیشتر است.
اولین قدم در درمان، اصلاح کم آبی بدن و عدم تعادل الکترولیت است. این امر مستلزم تجویز مایعات داخل وریدی حاوی الکترولیت است. در موارد شدید، ممکن است تزریق پلاسما انجام شود. آنتی بیوتیک ها و داروهای ضد التهابی برای پیشگیری یا کنترل سپتی سمی تجویز میشوند. داروهای ضد تهوع برای مهار استفراغی که باعث تداوم مشکلات می شود استفاده میشود.
پیش آگهی پاروویروس چگونه است؟
اکثر سگ های مبتلا به عفونت CPV در صورت استفاده از درمان تهاجمی و اگر درمان قبل از بروز سپتی سمی شدید و کم آبی شروع شود، بهبود مییابند. به دلایلی که به طور کامل شناخته نشده است، برخی از نژادها، به ویژه نژادهای روتوایلر، دوبرمن پینچر، لابرادور رتریور، تریر آمریکایی استافوردشایر و نژادهای سورتمه قطبی، میزان مرگ و میر بسیار بالاتری نسبت به سایر نژادها دارند. در بیشتر موارد، توله سگ هایی که تا روز سوم یا چهارم درمان بهبود نیافته اند، پیش آگهی بدی دارند.
آیا می توان از پاروویروس پیشگیری کرد؟
واکسیناسیون سگ بهترین روش برای محافظت در برابر عفونت CPV است. توله سگ ها واکسن پاروویروس را به عنوان بخشی از سری واکسن های چند عاملی خود دریافت میکنند. توصیه میشود این واکسن در 8، 12 و 16 هفتگی تجویز شود. در برخی موقعیتهای پرخطر، دامپزشکان واکسن را در فواصل دو هفتهای تزریق میکنند و یک تقویتکننده اضافی در سن 18 تا 22 هفتگی تجویز میشود. پس از سری اولیه واکسیناسیون، تقویت کننده ها به طور منظم مورد نیاز خواهند بود. اگر از یک واکسن تایید شده سه ساله پاروویروس استفاده شود، واکسن تقویت کننده بعدی به طور معمول در سه سال دیگر تزریق خواهد شد.
سگهایی که در موقعیتهای پرمخاطره قرار دارند (مانند لانهها، نمایشگاههای سگ، آزمایشهای صحرایی و غیره) ممکن است هر سال با یک تقویتکننده بهتر محافظت شوند. سگ های پرورش دهنده باید قبل از تولید مثل در مورد واکسیناسیون پارو خود به روز باشند. با این حال، سگ های باردار ممکن است بتوانند یک هفته قبل از انتقال سطوح بالاتر آنتیبادیهای محافظ به تولهها، با واکسن پاروویروس واکسینه شوند. شما و دامپزشکتان باید در مورد برنامه واکسیناسیونی که به بهترین وجه با سبک زندگی حیوان خانگی شما منطبق است تصمیم بگیرید.
آیا راهی برای از بین بردن ویروس محیط وجود دارد؟
پایداری CPV در محیط، استفاده از ضدعفونی مناسب مناطق آلوده را ضروری میسازد. محلول 3/4 فنجان سفید کننده کلر در یک گالن آب (133 میلی لیتر: 4 لیتر) ظروف غذا و آب و سایر اقلام آلوده را ضد عفونی میکند. سفید کننده کلر باید استفاده شود زیرا اکثر ضدعفونی کننده ها، حتی آنهایی که ادعا میکنند در برابر ویروس ها موثر هستند، پاروویروس سگ را از بین نمیبرند.
آیا پاروویروس برای گربه ها یا انسان ها هم خطر دارد؟
در حال حاضر، هیچ مدرکی که نشان بدهد CPV به گربه یا انسان قابل انتقال است وجود ندارد.
در صورتی که سگ شما علائم مشکوکی که در این مقاله به آنها اشاره کردیم را نشان میدهد در اولين فرصت باید معاینه و تشخیصگذاری شود. برای اطلاع از چگونگی ویزیت و مشاوره پزشکی با شمارههای مندرج در سایت تماس بگیرید تا توسط همکاران ما در بیمارستان دامپزشکی مرکزی راهنمایی شوید.
منابع: vcahospitals.com, dogster.com, webmd.com