عقیم سازی پت خانگی یکی از مهم‌ترین مراقبتهای موردنیاز پت‌ها است و نه فقط بر توانایی تولیدمثل آنها، بلکه بر ابعاد مختلف زندگی پت تأثیر می‌گذارد. ناآگاهی و همچنین باور‌های نادرستی که درباره این موضوع وجود دارد، باعث شده است تا بسیاری از سرپرستان عقیم کردن حیوانات خانگی را نوعی دخالت در طبیعت فرض کرده و برای این کار اقدام نکنند. اگر سرپرستی حیوانی را بر عهده دارید، پیشنهاد می‌کنیم در ادامه این مقاله همراه ما باشید و از مزایای این عمل مطلع شوید.
عقیم کردن یعنی چه؟
عقیم سازی حیوانات خانگی روشی برای توقف تولیدمثل و میل جنسی آنها است. این کار در یک عمل جراحی و با بیهوشی کامل انجام میشود. در طی عقیم کردن گربه و سگ ماده رحم و تخمدان و در پروسه عقیم کردن گربه و سگ نر، بیضه‌ها برداشته میشود.
آیا عقیم کردن حیوانات خانگی دخالت در طبیعت آنها است؟
دخالت در طبیعت حیوانات خانگی، یکی از بحث‌برانگیزترین موضوعاتی است که درباره این تصمیم مطرح میشود. باید به این نکته توجه داشت که ما این حیوانات را اهلی و از طبیعت خارج کرده‌ایم و آنها حالا در شرایط متفاوتی زندگی می‌کنند. با وجود مراقبتهای امروزی، حیوانات خانگی از حیواناتی که در طبیعت هستند طول عمر بیشتری دارند، اما مستعد ابتلا به انواع مختلف بیماری هستند. در این شرایط عقیم کردن مؤثرترین راهکار برای جلوگیری از عفونت و سرطان‌های ناشی از فعالیت غدد جنسی محسوب میشود.
مزایای عقیم سازی حیوانات خانگی
مزایای عقیم کردن حیوان زیاد است اما اصلی‌‌ترین مزیت نابارور کردن حیوانات، ممانعت از بارداری است. چنین اتفاقی علاوه بر خطرات مربوط به دوران بارداری و زایمان، برای سرپرست پت نیز هزینه مالی به همراه دارد. اما این مزیت فقط یکی از فواید متعدد عقیم کردن سگ و گربه است. در این بخش سایر تأثیرات مثبت این تصمیم را شرح خواهیم داد.
کاهش هزینه های نگهداری
عقیم سازی گربه و سگ، هزینه‌های نگهداری حیوان مانند حاملگی ناخواسته و مراقبت از حیوان ماده و توله‌ها را کاهش می‌دهد. به طور کلی اوضاع سلامتی حیوانات عقیم شده بهتر است و بنابراین هزینه‌های پزشکی به شکل قابل توجهی کم میشود.
پیشگیری از انتقال نقص های ژنتیکی
نقص‌های ژنتیکی ممکن است به شکل‌های مختلف در حیوانات ظاهر شوند. برخی از این نقص‌ها شامل مشکلات مفصلی مانند بدفرمی‌های لگن یا دیسپلازی هیپ است. این مشکل معمولاً در نژادهای خاص سگ‌ها و گربه‌ها شایع است و میتواند منجر به لنگش و درد شدید در حیوان شود. این اختلالات معمولاً ارثی هستند و با عقیم‌سازی، از انتقال آنها جلوگیری میشود.
افزایش امید به زندگی
تحقیق‌های متعددی نشان داده‌اند که عقیم کردن حیوان خانگی با کاستن ریسک‌های مختلف، باعث شده است آنها عمر طولانی‌تری داشته باشند. باتوجهبه اینکه وابستگی عاطفی به پت زیاد است و سرپرست‌ها آنها را مانند عضوی از خانواده دوست دارند، یک علت عقیم سازی حیوان خانگی، افزایش طول عمر آنها است.
کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های مقاربتی، تومور‌ها و سرطان ها
بیماری‌های زیادی هستند که به‌وسیله جفت‌گیری بین حیوانات منتقل می‌شوند؛ از‌این‌رو برای ازبین‌‌بردن ریسک چنین بیماری‌هایی، عقیم‌سازی پیشنهاد میشود. علاوه بر این، در صورت ادامه فعالیت غدد و اندام‌های جنسی، احتمال ابتلا به انواع سرطان‌ها بالا می‌رود.
در سگ های ماده تومورهای سرطانی بسیار شایع هستند. در سگ های نری که عقیم نشده‌اند نیز شاهد ابتلای آنها به سرطان بیضه و پروستات هستیم. گربه های ماده نیز اگر عقیم نشوند، احتمال ابتلای آنها به عفونت رحم و تومور پستان بالا می‌رود. متأسفانه این بیماری‌ها در ۹۰ درصد مواقع مرگبار خواهند بود.
کمک به بهبود رفتار حیوان و آرام کردن رفتار پرخاشگرانه
طبق مشاهدات، رفتار تهاجمی در حیوانات عقیم تا حدی کاهش پیدا می‌کند. رفتارهایی مانند تعیین قلمرو با ادرار یا فرار‌کردن برای جفت‌گیری از رفتارهای شایع در حیواناتی است که عقیم نشده‌اند. نکته‌ای که باید به آن توجه داشت این است که در صورت تعلل برای عقیم سازی حیوانات خانگی و بالا‌رفتن سن آنها، این رفتارهای بد تبدیل به عادت می‌شوند و حتی پس از جراحی ادامه می‌یابند. بنابراین با عقیم کردن گربه ها و سگ ها به ویژه عقیم کردن گربه نر و همینطور عقیم کردن سگ های نر مشکل پرخاشگری تا حد خوبی کنترل میشود.
عقیم کردن گربه ماده برای پیشگیری از فحلی
همانطور که عقیم سازی گربه نر به کنترل پرخاشگری کمک می‌کند، عقیم سازی گربه های ماده نیز فواید بی‌شماری دارد مثلا منجر به مدیریت فحلی گربه میشود. فحلی گربه (استروس) دوره‌ای است که در آن، گربه ماده از نظر جسمانی آمادگی باردار‌شدن دارد. این شرایط رفتارهای او را تغییر می‌دهد و یکی از مهم‌ترین دلایل عقیم سازی گربه ماده است. در این مدت گربه سر‌وصداهای آزاردهنده‌ای دارد؛ همچنین ممکن است خارج از ظرف خاک ادرار کند. یکی از رفتارهای خطرناک گربه ماده در این دوران، تلاش برای فرار و جفت‌گیری است. فحلی ۷ روز طول می‌کشد و اگر بارداری اتفاق نیفتد، دوباره بازمی‌گردد.
کنترل جمعیت حیوانات بلاصاحب
کنترل حیوانی که میل جنسی‌اش برانگیخته شده بسیار مشکل است و به‌ویژه هنگام پیاده‌روی؛ ممکن است به جفت‌گیری با سگ‌های ولگرد منجر شود. با این اتفاق، نه‌تنها حیوان خانگی شما در معرض انواع بیماری‌ها قرار می‌گیرد، بلکه ممکن است جمعیت حیوانات ولگرد نیز افزایش یابد. بنابراین با عقیم سازی سگ نر و یا عقیم سازی سگ ماده از بروز این مشکل جلوگیری میشود.
عقیم کردن سگ ماده برای خلاص شدن از دوره قاعدگی
سگ‌های ماده در بازه‌ای از دوره جنسی خود دچار خونریزی می‌شوند و در این مدت به مراقبت و توجه بیشتری نیاز دارند. قاعدگی بر رفتار و خلقیات سگ ماده نیز تأثیر‌گذار است و باعث افزایش ادرار، حواس‌پرتی و عصبی بودن او میشود. با عقیم کردن سگ ماده می‌توان این مشکل را برطرف کرد.
مهار حس شبه بارداری
یکی از شرایط رایجی که سگ ماده در فصل تولیدمثل تجربه می‌کند، حاملگی کاذب یا حس شبه بارداری است. این شرایط باعث افت نشاط و روحیه پت میشود؛ اما خوشبختانه بعد از عقیم کردن سگ دیگر اتفاق نمی‌افتد.
عوارض عقیم سازی گربه و سگ
در کنار فواید متعدد عقیم کردن حیوانات خانگی، این عمل جراحی پیامد‌های منفی اندکی نیز دارد که آگاهی از آنها کمک می‌کند بتوانید تصمیم درستی بگیرید یا تا حدی این عوارض را کنترل کنید. برخی از عوارض عقیم سازی سگ و گربه به شرح زیر هستند.
افزایش وزن
بعد از عقیم کردن سگ و گربه و خارج‌کردن اندام‌های جنسی، تغییراتی در سوخت‌وساز بدن حیوان رخ می‌دهد. در وضعیت جدید، حیوان خانگی شما به کالری کمتری نیاز دارد و اگر تغییری در تغذیه او ایجاد نکنید ممکن است به اضافه‌وزن دچار شود. برای پیشگیری و یا درمان اضافه وزن سگ و گربه بعد از عقیم کردن با دامپزشکان ما در بیمارستان دامپزشکی مرکزی مشورت کنید.
غیر قابل برگشت بودن
در نتیجه عمل عقیم کردن گربه و سگ و پس از اینکه اندام‌های مربوط به تولیدمثل از بدن حیوان خانگی شما خارج شد او برای همیشه نابارور خواهد شد؛ بنابراین اگر دوست دارید حیوان شما فرزندآوری کند، این عمل جراحی را به تعویق بیندازید.
بی اختیاری ادرار
عارضه بی اختیاری ادرار فقط در کمتر از ۳ درصد سگ‌های ماده اتفاق می‌افتد. طبق تحقیقاتی که در این زمینه انجام شده است، حیواناتی که هنگام جراحی کمتر از ۶ ماه سن داشتند، بیشتر به این وضعیت دچار شدند. بهتر است قبل از اقدام برای این عمل توصیه‌های دامپزشک را در نظر بگیرید.
بهترین سن برای عقیم سازی حیوانات خانگی
سن مناسب این جراحی در هر حیوان باتوجهبه نوع و نژاد آن متفاوت است و برای تشخیص آن باید با دامپزشک مشورت کرد. به‌طور‌کلی سنین بین ۶ ماهگی تا ۲ سالگی، زمان مناسبی برای عقیم کردن حیوانات خانگی است. توصیه دیگری که در این زمینه وجود دارد این است که پت را قبل از اولین فحلی نابارور کنیم تا احتمال کمتر در معرض هورمون قرار بگیرند و احتمال ابتلا به سرطان کاهش یابد.
آیا پرندگان نیاز به عقیم شدن دارند؟
عقیم کردن فقط برای پستانداران نیست و سرپرستان پرندگان نیز گاهی تصمیم می‌گیرند پرنده خود را نابارور کنند. در ادامه برخی دلایل عقیم سازی پرندگان اشاره می‌کنیم.
- تخم‌گذاری بیش از حد: این رفتار در پرندگان عوارض زیادی دارد و میتواند منجر به وضعیتی مانند عفونت، کمبود کلسیم و حتی مرگ پرنده شود. با عقیم کردن پرنده ماده، او از این عوارض در امان خواهد بود.
- افزایش بیش از حد جمعیت: ادامه زادوولد پرندگان میتواند طی مدتی کوتاه به افزایش بی‌رویه تعداد آنها منجر شود و مدیریت و رسیدگی به آنها را سخت کند.
- رفتار پرخاشگرانه: پرنده ماده در دوران تخم‌گذاری پرخاشگر میشود و به سایر پرندگان آسیب می‌رساند.
روش های عقیم سازی پرندگان
برای نابارور کردن پرندگان از دو شیوه جراحی و هورمونی استفاده می‌کنند که در این بخش آنها را شرح می‌دهیم.
- جراحی: در روش جراحی عقیم کردن پرندگان، تخمدان‌ها و رحم پرنده برداشته میشود تا تخم‌گذاری او متوقف شود. این روش به بیهوشی کامل نیاز دارد و دوران نقاهت بعد از عقیم سازی یک هفته خواهد بود.
- هورمونی: در این شیوه، از داروهای خوراکی یا تزریقی برای نابارور کردن پرندگان استفاده میشود. این گزینه نسبت به جراحی عوارض کمتری دارد و مراجعین بیشتر از این روش استفاده می‌کنند.
چگونه حیوان خانگی خود را عقیم سازی کنیم؟
برای اینکه پت شما بهترین نتیجه را بگیرد، دچار کمترین عوارض شود و راحت‌تر دوران نقاهت را طی کند، باید در مراحل عمل عقیم کردن پت خانگی خود به نکات مهمی توجه کنید.
اقدامات قبل از عقیم سازی سگ و گربه
وقتی تصمیم گرفتید حیوان خانگی خود را عقیم کنید، باید برای انجام آزمایش های لازم پیش از عمل جراحی حیوان مثل آزمایش خون به دامپزشکی مراجعه کنید. در این آزمایش میزان آمادگی حیوان و داروی بیهوشی مناسب مشخص میشود. همچنین، بهتر است حدود ۸ الی ۱۰ ساعت قبل از جراحی به سگ با گربه خود آب و غذا ندهید؛ چون داروی بیهوشی باعث حالت تهوع میشود.
شیوه جراحی
در این جراحی، بسته به توصیه دامپزشک و تصمیم سرپرست، ممکن است تمام یا بخشی از دستگاه تولیدمثل پت برداشته شود. اگر فقط بخشی از اندام‌های جنسی حذف شود، ممکن است پت در آینده دچار عدم تعادل هورمونی شود. اما حذف کامل دستگاه تولیدمثل، ریسک ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها از بین می‌رود.
مراقبت بعد از عقیم سازی سگ و گربه
بعد از جراحی عقیم سازی سگ و گربه، مراقبت های بعد از جراحی حیوان اهمیت ویژه‌ای دارد:
- بهتر است تا ۲ الی ۳ ساعت به او غذا و آشامیدنی ندهید. سپس تا یک روز فقط غذاهای سبک و سوپ‌مانند برای حیوان تهیه کنید.
- استراحت بعد از جراحی و محدود کردن محل نگهداری؛ مثل گذاشتن پت داخل باکس برای جلوگیری از حرکات اضافی.
- محل جراحی را به صورت روزانه چک کنید.
- تا زمان بهبود محل زخم و برگشتن پت به حالت عادی دفعات ادرار و مدفوع را ثبت کنید.
- اگر متوجه دشواری غیرعادی در ادرار و مدفوع شدید دامپزشک را مطلع کنید.
- برای جلوگیری از لیس زدن محل جراحی توسط سگ یا گربه از الیزابت کلار (قلاده الیزابت) استفاده کنید.
- روزهای اول پس از جراحی، حیوان درد زیادی دارد؛ بنابراین داروهای مسکن و آرامش‌بخشی را که دامپزشک تجویز کرده است مرتب به او بدهید.
موارد اورژانسی که نیاز به مراجعه سریع به دامپزشکی دارد
تا ۲۴ ساعت پس از جراحی، مقدار کمی ترشح خونی و قرمزی در محل طبیعی است. اما اگر مورد غیر عادی مثل موارد زیر را مشاهده کردید به دامپزشک اطلاع بدهید:
- بوی بد
- تورم غیرعادی
- قرمزی غیرعای
- کبودی
- خروج چرک
- باز شدن بخیه و محل برش
بهبودی کامل زخم، بین ۱۰ تا ۱۴ روز زمان می‌برد. بعد از این مدت میتوانید برای کشیدن بخیه مراجعه کنید. البته مدت زمان دقیق به نظر دامپزشک بستگی دارد. بهتر است پس از جراحی و پیش از ترخیص از بیمارستان زمان کشیدن بخیه را با دامپزشک هماهنگ کنید.
لیست قیمت عقیم سازی
جراحی عقیم سازی حیوانات خانگی تعرفه های متفاوتی دارد و بسته به نوع، جنس و انداره متفاوت است. در جدول زیر، هزینه عقیم سازی سگ و گربه و خرگوش در سال ۱۴۰۳ را مشاهده می‌کنید. دقت کنید که در زمان خواندن شما تعرفه عقیم سازی سگ و گربه و سایر حیوانات ممکن است تغییر کرده باشد بنابراین برای اطلاع از هزینه عمل عقیم کردن حیوانات، از طریق شماره‌های مندرج در سایت تماس بگیرید تا از نرخ دقیق مطلع شوید.
| نام سرویس | هزینه (تومان) |
|---|---|
| عقیم‌سازی سگ ماده بزرگ | ۷/۵۰۰/۰۰۰ |
| عقیم‌سازی سگ ماده متوسط | ۵/۰۰۰/۰۰۰ |
| عقیم‌سازی سگ ماده کوچک | ۳/۲۰۰/۰۰۰ |
| عقیم‌سازی سگ نر بزرگ | ۳/۹۰۰/۰۰۰ |
| عقیم‌سازی سگ نر متوسط | ۴/۰۰۰/۰۰۰ |
| عقیم‌سازی سگ نر کوچک | ۳/۰۰۰/۰۰۰ |
| نام سرویس | هزینه (تومان) |
|---|---|
| عقیم‌سازی گربه ماده | ۳/۵۰۰/۰۰۰ |
| عقیم‌سازی گربه نر | ۲/۲۰۰/۰۰۰ |
| عقیم‌سازی گربه نر در موارد خاص | ۵۰۰/۰۰۰ |
| عقیم‌سازی گربه ماده در موارد خاص | ۹۰۰/۰۰۰ |
| نام سرویس | هزینه (تومان) |
|---|---|
| عقیم‌سازی خرگوش ماده | ۵/۰۰۰/۰۰۰ |
| عقیم‌سازی خرگوش نر | ۳/۵۰۰/۰۰۰ |
در ضمن از آنجا که عقیم سازی یک جراحی نیازمند بیهوشی است، بنابراین هزینه بیهوشی جداگانه محاسبه میشود که به شرح زیر است:
- بیهوشی سگ نر: ۳۵۰ هزار تومان
- بیهوشی سگ ماده: ۴۰۰ هزار تومان
- بیهوشی گربه نر: ۳۰۰ هزار تومان
مقایسه عقیم سازی نرها و ماده ها
عقیم‌سازی هم برای حیوانات نر ضروری است و هم ماده. درحالی که عقیم‌سازی حیوانات ماده از بارداری‌های ناخواسته و عوارضی مانند پیومترا (عفونت رحم) یا تومورهای پستانی پیشگیری می‌کند، عقیم‌سازی حیوانات نر نیز از ابتلا به سرطان بیضه، بیماری‌های پروستات و کاهش رفتارهای پرخطر مانند فرار کردن، پرخاشگری و نشانه‌گذاری ادراری جلوگیری می‌کند.
سخن پایانی
عقیم کردن حیوانات خانگی بیشتر از آنچه که گمان می‌کنید برای پت شما و جامعه فایده دارد، علاوه بر این، از بسیاری مشکلات جسمی جلوگیری می‌کند. خطر عقیم سازی حیوانات بسیار ناچیز است اما برای اینکه جراحی به‌خوبی پیش برود و پت شما به عوارض عقیم سازی دچار نشود و یا کمترین عوارض را داشته باشد، به توصیه‌های دامپزشک برای قبل و بعد از عقیم سازی حیوانات خانگی توجه کنید.
برای مشاوره و گرفتن نوبت جراحی عقیم سازی گربه یا سگ، با شماره‌های مندرج در سایت تماس بگیرید.
سوالات متداول
عقیم کردن سگ و گربه چه مزایایی دارد؟
عقیم‌سازی سگ‌ها و گربه‌ها مزایای زیادی دارد که از جمله آنها می‌توان به کاهش احتمال بروز بیماری‌های مربوط به دستگاه تناسلی، کاهش رفتارهای نامطلوب مانند پرخاشگری و فرار از خانه، جلوگیری از جمعیت بی‌رویه حیوانات و افزایش طول عمر حیوان اشاره کرد.
آیا جراحی عقیم سازی سگ و گربه درد دارد؟
عقیم‌سازی یک عمل جراحی است که تحت بیهوشی عمومی انجام میشود، بنابراین حیوان در حین عمل هیچ دردی را حس نمی‌کند. بعد از جراحی ممکن است کمی درد یا ناراحتی برای حیوان وجود داشته باشد که با داروهای مسکن تجویزی کنترل میشود. در بیشتر موارد، حیوان به سرعت به حالت طبیعی خود باز می‌گردد.
چه سنی برای عقیم کردن سگ و گربه مناسب است؟
بهترین زمان برای عقیم‌سازی سگ و گربه بین ۶ ماهگی تا دوسالگی است. در این سن، خطرات جراحی کمتر است. با این حال، عقیم‌سازی میتواند در سنین بالاتر نیز انجام شود. بهتر است این عمل قبل از بلوغ جنسی انجام گیرد.
آیا عقیم شدن بر رفتار حیوان تأثیر می‌گذارد؟
عقیم‌سازی میتواند بر برخی از رفتارهای حیوان تأثیر بگذارد. برای مثال، سگ‌ها و گربه‌های عقیم‌شده معمولاً کمتر تمایل به فرار، پرخاشگری و نشان دادن رفتارهای جنسی دارند. این عمل میتواند به بهبود رفتار اجتماعی و کاهش تنش‌های مرتبط با تولید مثل کمک کند. با این حال، تغییرات رفتاری از حیوانی به حیوان دیگر متفاوت است و به عوامل مختلفی بستگی دارد.
