شپش و کنه از جمله انگل‌های خارجی در بدن گربه‌ها هستند. این انگل‌ها می‌توانند مشکلات پوستی جدی را برای گربه دوست‌داشتنی شما ایجاد کنند. خوشبختانه راه‌های متعددی برای از بین بردن این مهمان‌های ناخوانده وجود دارد.
در این مقاله به بررسی دلیل شپش یا کنه گرفتن گربه‌ها می‌پردازیم، برای درمان این عارضه باید ابتدا این انگل‌ها را بهتر بشناسیم و در نهایت بهترین راه درمان را برای مقابله با آن انتخاب کنیم آن هم درمانی که این انگل‌ها را به طور کامل ریشه کن کند و دوباره شاهد بازگشت آنها نباشیم.
شپش چیست؟
شپش نوعی انگل خارجی است که از پوست و خون دیگر حیوانات تغذیه می‌کند. انگل‌های داخلی در اندام درون بدن حیوان زندگی می‌کنند، اما شپش به راحتی می‌تواند در محیط خارج از بدن به حیات خود ادامه دهد. نکته مشترک تمام انگل‌ها در این است که میزبان را به شدت ضعیف می‌کنند و سلامت عمومی او را به خطر می‌اندازند.
شپش و کنه نمونه‌هایی از انگل‌های خارجی هستند که بیشتر در گربه‌ها مشاهده می‌شوند. البته گونه‌ای از شپش‌ها وجود دارند که انسان را به عنوان میزبان انتخاب می‌کنند. اگر گربه شما به شپش مبتلا شده باشد سطح بدن و محیط زندگی او محل خوبی برای زندگی شپش‌ها خواهد بود. البته لازم است بدانید که شپش گربه به انسان منتقل نمی‌شود اما اگر گربه خانگی دیگری داشته باشید احتمال ابتلای او نیز وجود دارد.
شپش هر جانداری مختص به همان خانواده است. به عنوان مثال شپش گربه به سگ منتقل نمی‌شود اما اگر گربه دیگری در نزدیکی او باشد احتمال سرایت شپش به او وجود دارد. نکته بعدی اینکه حتی اگر شپش از گربه به انسان یا حیوان دیگری منتقل شود نیز محیط مناسب برای رشد را در اختیار نداشته و از بین می‌رود.
شپش‌ها موجوداتی 6 پا هستند که پرواز نمی‌کنند و با راه رفتن از میزبانی به میزبان دیگر سرایت می‌کنند. این انگل با جویدن پا پوست بدن میزبان موجب ریزش مو و خارش شدید پوست می‌شود.
کنه چیست؟
کنه‌ها از خانواده بندپایان هستند و شباهت ظاهری زیادی به عنکبوت دارند. این جانور هشت پا از نظر شیوه زندگی شباهت زیادی به شپش دارد و از خون گربه تغذیه می‌کند. کنه بیشتر در مزارع و علف‌زارهای وجود دارد و زمانی که متوجه حضور یک جاندار دیگر می‌شود از روی برگ‌ها روی بدن جانور فرود می‌آید و بلافاصله تغذیه از خون او را شروع می‌کند.
اگر گربه کنه گرفته باشد، با یک معاینه ساده می‌توانید کنه را روی پوست او مشاهده کنید. اندازه کنه از 1 میلی‌متر تا 1 سانتی‌متر متغیر است. هراندازه بیشتر از خون گربه تغذیه کرده باشند بزرگ‌تر و تیره‌تر هستند. کنه‌ها معمولا به نواحی سر، گوش، گردن و پاهای حیوان می‌چسبند.
اگر گربه زمانی را خارج از خانه سپری می‌کند بهتر است بعد از مراجعت این قسمت‌های بدن او را معاینه کنید. احتمال انتقال کنه از گربه به انسان بسیار ضعیف است با این وجود بهتر است مراقبتهای لازم را به عمل بیاورید. همواره برای شست‌وشوی گربه از شامپوی گربه مناسب استفاده کنید. شامپوهای خارجی باکیفیت و همینطور شامپوی ایرانی گربه پرسا برای شست‌وشوی روتین گربه مناسب هستند و بدن او را به خوبی پاک می‌کنند.
چرا گربه شپش و کنه می گیرد؟
اگر محیط زندگی گربه آلوده باشد یا با گربه‌های آلوده دیگری در ارتباط بوده باشد، احتمال ابتلای گربه به شپش و کنه افزایش پیدا می‌کند. دمای پایین و نگهداری از چندین حیوان خانگی در یک مکان می‌تواند احتمال شیوع شپش را افزایش دهد.
اگر گربه خانگی شما زمان زیادی را در بیرون از خانه سپری می‌کند در تماس با دیگر گربه‌ها قرار گرفته و به شپش و کنه مبتلا می‌شود. حیواناتی که در پناهگاه‌ها نگهداری می‌شوند بیشتر در معرض ابتلا به شپش و کنه هستند. بنابراین اگر به تازگی گربه‌ای را از پناهگاه به خانه آورده‌اید، مطمئن شوید که حامل این انگل‌ها نشده است.
علائم کنه و شپش گرفتن گربه
اگر گربه به شپش یا کنه مبتلا شده باشد علائمی را بروز می‌دهد که به‌سادگی قابل‌تشخیص هستند. علائمی از این دست:
- خارش شدید پوست
- زخم شدن پوست
- قرمزی و تورم
- پوسته پوسته شدن
- ریزش مو
- خشکی و تغییر رنگ موی گربه
- مشاهده دایره‌های سفید یا سیاه روی تارهای موی گربه (تخم انگل)
- تکان دادن سر
- ضعف جسمانی
در صورت مشاهده هر کدام از این علائم با دامپزشک تماس بگیرید. در بسیاری از موارد انگل‌هایی مانند شپش و کنه با درمان سریع و به موقع به راحتی از بین می‌روند. در برخی از موارد علائم شپش و کنه شباهت زیادی به دیگر مشکلات پوستی گربه دارند. بنابراین بهتر است به محض مشاهده این علائم گربه را نزد دامپزشک ببرید.
درمان شپش و کنه
این روزها روش‌های درمانی متعددی برای از بین بردن انگل‌های خارجی وجود دارد. از شامپوهای ضد کک و شپش گرفته تا اسپری‌های ضد شپش و کنه، قرص‌ها و درمان‌های موضعی برای درمان شپش و کنه در داروخانه‌ها یافت می‌شوند اما توصیه می‌شود برای دستیابی به بهترین نتیجه با دام پزشک مشورت کنید. چرا که هر یک از این درمان‌ها معایب و مزایایی دارند و تشخیص بهترین درمان برای شما دشوار خواهد بود. دامپزشک دارویی را به شما پیشنهاد می‌کند که نه تنها شپش و کنه را از بین می‌برد بلکه تخم‌ها یا لارو‌های این انگل‌ها را نیز نابود می‌کند.
معاینه در خانه
اگر متوجه شپش یا کنه گرفتن گربه شدید، ابتدا او را از دیگر حیوانات خانگی خود جدا کنید. با استفاده از شانه مخصوص گربه خود را برس بکشید. اگر لکه تیره‌ای روی پوست گربه شدید به آن دست نزنید. چرا که ممکن است این لکه توسط کنه ایجاد شده باشد و منجر به انتقال بیماری به شما شود.
برای برداشتن کنه باید به آرامی عمل کنید. اگر کنه را فشار دهید خونی که مکیده است به بدن گربه باز می‌گردد که ممکن است حاوی باکتری‌های مضری باشد. اگر برای جدا کردن کنه آن را بپیچانید ممکن است سر کنه جدا شود. بر جای ماندن سر کنه احتمال ایجاد عفونت را افزایش می‌دهد.
معمولا شامپوها، پودرها و اسپری‌های ضد کنه‌ای که از سوی دامپزشک به شما معرفی می‌شود به راحتی کنه را می‌کشند. این شامپوها بسیار قوی هستند حتما دستورات دامپزشک را دنبال کنید. تمام لوازم گربه از جمله رخت‌خواب، تشک، اسباب‌بازی، شانه و برس و باکس توالت گربه را به خوبی بشویید و خشک کنید. برای اطمینان از درمان و حذف کامل شپش و کنه بهتر است محیط خانه را نیز پاکسازی کنید تا از عدم بازگشت مجدد این انگل‌ها مطمئن شوید.
از بروز شپش و کنه در گربه جلوگیری کنید
با رعایت نظافت گربه و معاینه دوره‌ای متوجه ابتلای گربه به شپش و کنه می‌شوید. با دامپزشک مشورت کنید و با استفاده از شامپوها و روش‌هایی که به شما توصیه می‌کند از ابتلای حیوان به این انگل‌ها جلوگیری کنید. به یاد داشته باشید که هرگز نباید شامپوهای ضد شپش سگ یا انسان را برای گربه استفاده کنید. چرا که ممکن است این شامپوها برای گربه پشمالوی شما سمی باشند. اگر محصول اشتباهی را برای گربه استفاده کردید، هرچه سریع‌تر گربه را به بیمارستان دامپزشکی مرکزی تهران برسانید تا از مسمومیت جدی او جلوگیری شود.
منابع
royalcanin – petfriendlybox – wagwalking – msdvetmanual.
