ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV)، در چند دهه اخیر به یکی از چالش‌برانگیزترین مسائل بهداشتی جهان تبدیل شده است. احتمالاً بدانید که ویروس ایدز، از طریق روش‌هایی مانند تماس خونی، استفاده از سرنگ مشترک، تماس با مایعات بدن، روابط جنسی محافظت‌نشده و از مادر به جنین منتقل می‌شود. با‌توجه‌به به نقش پشه‌ها در انتقال بیماری‌هایی مانند مالاریا و تب دنگی، برای بسیاری از افراد این پرسش مطرح می‌شود که آیا پشه می تواند ناقل ویروس ایدز باشد؟ در ادامه این مقاله از بیمارستان دامپزشکی مرکزی همراه ما باشید، تا انتقال ایدز توسط پشه را بررسی کنیم.
انتقال بیماری ها توسط پشه
پشه‌ها از مهم‌ترین ناقلان بیماری‌های عفونی در جهان هستند که می‌توانند چندین بیماری خطرناک را از طریق نیش خود به انسان منتقل کنند. طبق تحقیقات، پشه‌ها می‌توانند ناقل ویروس‌هایی مانند ویروس دنگی، انگل پلاسمودیوم و ویروس زیکا باشند و به ترتیب بیماری‌های تب دنگی، مالاریا و زیکا را به انسان انتقال دهند. از‌این‌رو، عده زیادی بر این باور هستند که پشه‌ها می‌توانند ناقل ویروس HIV نیز باشند و بیماری ایدز را منتقل کنند.
- بیشتر بخوانید: می‌توانید مقاله بیماری لیشمانیا که توسط یک پشه خاکی منتقل می‌شود را مطالعه کنید.
پشه ها می توانند ویروس ایدز را نیز انتقال دهند؟
خیر! برخلاف باورهای نادرست، پشه‌ها قادر به انتقال ویروس HIV (ایدز) نیستند. انتقال بیماری توسط پشه‌ها فرایندی بسیار پیچیده است. اگر پشه خون آلوده به HIV را بخورد، ویروس مانند غذا هضم شده و همراه با خون مصرف‌شده از بین می‌رود. همچنین، اگر پشه پس از مکیدن مقدار کمی خون از فرد مبتلا به HIV، به تغذیه از فرد غیرآلوده ادامه دهد، تعداد ذرات ویروسی منتقل‌شده برای ایجاد عفونت جدید کافی نیست.
از طرفی، اگر پشه‌ای پر از خون آلوده به HIV روی پوست له شود، میزان ویروس منتقل‌شده برای ایجاد عفونت کافی نخواهد بود. بیماری‌های ویروسی که از طریق حشرات منتقل می‌شوند، معمولاً سطوح بسیار بالایی از ویروس یا انگل را در خون ایجاد می‌کنند. اما سطح HIV در خون انسان به‌قدری پایین است که برای تشخیص عفونت، عمدتاً از آنتی‌بادی HIV استفاده می‌شود.
متأسفانه، شایعات و باورهای نادرست زیادی درباره انتقال HIV توسط پشه وجود دارد که باعث نگرانی‌های غیرضروری در جامعه می‌شود. با‌این‌حال، با استناد به شواهد علمی و مکانیزم‌های بیولوژیکی، به طور قطعی می‌توانیم بگوییم که پشه‌ها نمی‌توانند ویروس HIV را منتقل کنند.
چرا پشه ها نمی توانند HIV را به انسان منتقل کنند؟
حتی اگر پشه‌ای ابتدا فردی مبتلا به ویروس HIV را نیش بزند و بلافاصله پس از آن، فرد دیگری را هدف قرار دهد، باز هم امکان انتقال این ویروس وجود ندارد. این موضوع برخلاف تصور بسیاری از افراد است که تصور می‌کنند پشه می‌تواند همچون یک سرنگ آلوده، ویروس را از فردی به فرد دیگر منتقل کند. اما در واقع، این باور نادرست بوده و با ساختار بیولوژیکی بدن پشه و ماهیت ویروس HIV هم‌خوانی ندارد. در ادامه، دلایل عدم انتقال HIV توسط پشه ها آورده شده است:
HIV روی پشه ها تأثیری ندارد
ویروس HIV به گیرنده‌هایی روی سطح سلول‌های ایمنی متصل می‌شود. این ویروس می‌تواند به این سلول‌ها نفوذ کند، تکثیر شود و گسترش یابد. پشه‌ها فاقد گیرنده‌هایی هستند که HIV برای شناسایی سلول‌های ایمنی به آنها نیاز دارد. به همین دلیل، پشه‌ها نمی‌توانند به ویروس HIV آلوده شوند و ویروس در معده پشه تجزیه و هضم می‌شود.
مکانیسم تغذیه پشه
خرطوم پشه (بخش کشیده دهان که برای نیش‌زدن استفاده می‌شود)، دارای دو لوله است: یک لوله برای مکیدن خون از انسان و لوله دیگر برای تزریق بزاق به محل نیش. هنگام نیش پشه، تنها بزاق (و نه خون) به بدن شما وارد می‌شود. از طرفی، ویروس HIV از طریق بزاق منتقل نمی‌شود و انتقال آن توسط نیش پشه ممکن نیست.
نیاز به تعداد زیاد نیش
ویروس HIV به‌راحتی منتقل نمی‌شود و برای ابتلای فرد به این ویروس، مقدار زیادی از ویروس لازم است. حتی اگر مقداری HIV در بدن پشه باقی‌مانده باشد (قبل از هضم کامل)، هنگام نیش‌زدن، مقدار آن برای انتقال به انسان کافی نخواهد بود. بنابراین امکان انتقال این ویروس به انسان وجود ندارد.
خلاصه مطلب
پشه‌ها می‌توانند بسیاری از بیماری‌ها مانند مالاریا را منتقل کنند، اما خوشبختانه HIV یکی از آنها نیست. بنابراین، در پاسخ به سؤال آیا پشه می‌تواند ناقل ویروس ایدز باشد؟ باید بگوییم که خیر. نمی‌توانند به HIV آلوده شوند، زیرا فاقد گیرنده‌های سلولی هستند که ویروس HIV برای اتصال به آنها نیاز دارد. در این مقاله از بیمارستان دامپزشکی مرکزی، به بررسی احتمال انتقال ویروس ایدز توسط پشه پرداختیم. شما می‌توانید با شماره‌های مندرج در سایت تماس بگیرید و پس از مطرح کردن سؤالات و دغدغه‌های خود با همکاران ما، راهنمایی‌های لازم را دریافت کنید.
| بیماری | عامل بیماری‌زا | قابل انتقال توسط پشه؟ |
|---|---|---|
| مالاریا | انگل پلاسمودیوم | ✅ بله |
| زیکا | ویروس زیکا | ✅ بله |
| تب دنگی | ویروس دنگی | ✅ بله |
| ایدز (HIV) | ویروس HIV | ❌ خیر |
سؤالات متداول
آیا پشه‌ها می‌توانند ویروس HIV را منتقل کنند؟
خیر. پشه‌ها نمی‌توانند ویروس HIV را منتقل کنند. HIV برای تکثیر به سلول‌های T انسانی نیاز دارد که در بدن پشه وجود ندارد. همچنین، ویروس در معده پشه هضم می‌شود و از طریق نیش منتقل نمی‌شود.
اگر پشه‌ای که فرد مبتلا به HIV را نیش زده، بلافاصله من را نیش بزند، ایدز می‌گیرم؟
خیر. حتی در این حالت نیز HIV منتقل نمی‌شود. مقدار ویروس احتمالی باقی‌مانده در پشه بسیار ناچیز است و برای ایجاد عفونت کافی نیست. همچنین، پشه‌ها خون را تزریق نمی‌کنند، بلکه بزاق خود را وارد بدن انسان می‌کنند.
آیا له کردن پشه روی پوست می‌تواند HIV را منتقل کند؟
خیر. حتی اگر پشه حاوی خون آلوده به HIV باشد و روی پوست له شود، مقدار ویروس منتقل‌شده برای ایجاد عفونت کافی نیست.
منابع: cmmcp.org healthline.com
