بیماری خراش گربه (cat-scratch disease) یا تب خراش گربه بیماری است که از گربه به انسان منتقل می‌شود. این بیماری معمولا در بچه گربه‌ها شکل گرفته و میتواند به انسان نیز سرایت کند. خراش گربه با توجه به قدرت سیستم ایمنی بدن انسان معمولا بی ضرر است اما در برخی موارد میتواند دردسر ساز شود. بنابراین در صورت مشاهده علائم خراش گربه حتما به پزشک مراجعه کنید. با ما همراه شوید تا در این مطلب به طور کامل با خطر خراش گربه، علائم و درمان آشنا شویم.
نحوه انتقال بیماری خراش گربه
همانطور که از نام این بیماری پیدا است، خراش گربه از خراش بدن انسان توسط گربه بیمار ایجاد می‌شود. در اغلب موارد بچه گربه‌ها ناقل این بیماری هستند. دانشمندان کشف کرده‌اند که وجود یک باکتری زیر ناخن گربه‌ها به نام بارتونلا هنسا باعث ایجاد این بیماری می‌شود. همچنین لیسیدن یک زخم باز در بدن انسان توسط گربه بیمار میتواند باعث انتقال این بیماری شود.
راه دیگر انتقال خراش گربه کک و مک است. مدفوع کک روی بدن بچه گربه میماند، با لیسیدن بدن گربه کک وارد بزاق دهان او خواهد شد. در این حالت نیز ایجاد خراش روی بدن انسان و ارتباط آن با بزاق دهان گربه باعث ایجاد بیماری در فرد خواهد شد.
علائم خراش گربه در گربه ها چیست؟
یکی از مهم‌ترین چیزهایی که باید بدانید آن است که بیماری در گربه‌ها چه علائمی دارد تا در صورت مشاهده آن را به دامپزشک برده و از بیمار شدن خودتان و اطرافیانتان جلوگیری کنید. گربه‌های بیمار معمولا علائمی مانند تب خفیف، بی حالی یا تورم غدد لنفاوی دارند. البته توجه داشته باشید این علائم در اکثر بیماری حیوانات رایج هستند و تب در گربه میتواند ناشی از بیماری دیگری نیز باشد. بنابراین اگر سوال شما این است که بعد از خراش گربه چه کنیم؟ حتما در صورت مشاهده هرکدام از این علائم به دامپزشک مراجعه کنید تا از بروز مشکلات جدی جلوگیری شود. دامپزشک با نوشتن آزمایش برای حیوان خانگی و بررسی آن علت اصلی و بیماری اصلی را شناسایی خواهد کرد. توجه داشته باشید خراش گربه در این حیوان نیز میتواند علائم خفیف تا شدیدی با توجه به سن و سیستم ایمنی او داشته باشد. برای مثال در گربه‌های مسن یا بچه گربه‌ها با سیستم ایمنی ضعیف، عفونت ایجاد شده میتواند دیگر ارگان‌های بدن مانند سیستم گوارشی و تنفسی گربه را درگیر کرده و باعث بروز مشکلات جدی در حیوان شود.
علائم خراش گربه در انسان
این بیماری در بدن انسان نیز علائمی دارد. توجه داشته باشید شدت این علائم در افراد به فاکتورهای مختلفی مانند سن و سیستم ایمنی فرد بستگی دارد. برای مثال این بیماری در کودکان و افراد با سیستم ایمنی ضعیف مانند افراد مبتلا به دیابت، سرطان یا HIV میتواند خطرناک‌تر باشد. برای مثال اغلب کودکان پنج تا 9 سال بعد از ابتلا به این بیماری در بیمارستان بستری میشوند.
از جمله این علائم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
تورم در محل خراش
این بیماری در بدن انسان باعث ایجاد عفونت خواهد شد. در این حالت محل خراش یا گاز گرفتگی قرمز و متورم می‌شود. در اغلب موارد تورم و قرمزی بدون درد است و به مرور زمان پوسته پوسته شده و خود به خود خوب می‌شود. در مواردی نیز ممکن است تورم به یک پاپول یا پوسچول تبدیل شود.
تورم غدد لنفاوی
یکی از اصلی‌ترین علائم خراش گربه در انسان نیز تورم غدد لنفاوی است. این تورم میتواند همراه با درد بوده و معمولا یک تا سه هفته بعد از ایجاد عفونت در بدن شکل می‌گیرد.
علائم عمومی
این بیماری نیز مانند بسیاری از بیماری‌های دیگر علائم عمومی مانند خستگی، تب، سردرد و احساس ناخوشی ایجاد می‌کند. در برخی موارد نیز تب خراش گربه میتواند منجر به کاهش اشتها و کاهش وزن نیز شود. بنابراین از آن جا که این بیماری از جمله بیماری های مشترک بین انسان و گربه است، در صورت مشاهده همزمان این علائم در خودتان و در گربه حتما موضوع را جدی بگیرید.
عوارض نادر
خطرات خراش گربه ممکن است تنها به موارد بالا محدود نشود. در موارد بسیار نادری خراش گربه میتواند منجر به مشکلاتی مانند اندوکاردیت باکتریایی، مشکلات عصبی یا آنسفالویاتی شود. در موارد نادر دیگر این بیماری میتواند منجر به مشکلاتی مانند مننژیت، ضایعات چشمی، التهاب عصب، گلودرد، ضایعات کبدی و التهاب چشم شود.
پیشگیری از بیماری خراش گربه
همیشه پیشگیری بهتر از درمان است. بنابراین با اطلاع از روش‌های جلوگیری از ابتلا به این بیماری ضامن سلامتی خودتان و عزیزانتان شوید.
بعد از هر بار نوازش دستان خود را بشوئید
علاوه بر بیماری تب خراش گربه، این حیوان میتواند ناقل بیماری‌های انگلی مختلف دیگر شود. بنابراین بعد از بازی کردن با گربه و نوازش او حتما دستان خود را به طور کامل بشوئید. زیر ناخن‌هایتان را به خوبی تمیز کرده و آن را ضد عفونی کنید.
حریم زندگی جدا داشته باشید
متاسفانه افراد به حیوان خانگی خود بسیار وابسته شده و هیچ حریم و فضای جداگانهای بین خودشان و حیوان ایجاد نمی‌کنند. برای جلوگیری از ابتلا به خراش گربه به هیچ عنوان اجازه ندهید حیوان بر روی میز ناهار خوری راه برود یا به ظروف شما دسترسی داشته باشد. همچنین جای خواب گربه و خودتان را جدا کنید. نظافت گربه را جدی گرفته و حتما به خوبی او را استحمام کنید.
ویزیت‌های دوره‌ای فراموش نشود
تمام حیوانات خانگی نیاز به ویزیت‌های دوره‌ای توسط دامپزشک دارند. در این ویزیت‌ها پزشک سلامت حیوان را بررسی می‌کند، واکسن‌های دوره‌ای را برای حیوان می‌زند تا سلامت حیوان و صاحب او حفظ شود. بنابراین اگر شما نیز گربه یا هر حیوان خانگی دیگر دارید، این ویزیت‌های دوره‌ای را جدی بگیرید. همچنین در صورت آسیب دیدن گربه بر اثر گازگرفته شدن توسط گربه های دیگر حتما در اسرع وقت به دامپزشک مراجعه کنید.
درمان بیماری خراش گربه
برای درمان خراش گربه چه کنیم؟ درمان بیماری خراش گربه در افراد مختلف میتواند متفاوت باشد. برای مثال در اغلب افراد با سیستم ایمنی معمولی تا قوی، بیماری خود به خود و به مرور زمان درمان می‌شود. به دلیل ایجاد عفونت در بدن افراد می‌توانند از آنتی بیوتیک‌هایی مانند ریفامپین، سیپروفلوکساسین، آزیترومایسین یا داکسی سایکلین استفاده کنند. البته توجه داشته باشید در صورت مشاهده علائم سرخود دارو مصرف نکنید و برای اطمینان از سلامت خودتان حتما به پزشک مراجعه کنید. در صورت مشاهده علائم بیماری در حیوان نیز دامپزشک باید گربه را معاینه کند. همکاران ما در بیمارستان دامپزشکی مرکزی، به صورت 24 ساعته آماده خدمترسانی به شما عزیزان هستند تا بیماری حیوان خانگی شما به بهترین شکل تشخیص داده شده و درمان شود.
یک بررسی سریع
بیماری خراش گربه، ناشی از باکتری بارتونلا هنسا، از طریق خراش، گاز گرفتن یا لیسیدن زخم باز توسط گربه به انسان منتقل می‌شود. این بیماری در انسان علائمی مانند تورم و قرمزی محل خراش، تورم غدد لنفاوی، تب، خستگی و کاهش اشتها ایجاد می‌کند و در گربه‌ها با علائمی چون تب خفیف و بی‌حالی همراه است. اگرچه در افراد با سیستم ایمنی قوی معمولا خودبه‌خود بهبود می‌یابد، اما در موارد جدی نیاز به آنتی‌بیوتیک‌هایی نظیر آزیترومایسین یا داکسی‌سایکلین دارد. برای پیشگیری، شستن دست‌ها پس از تماس با گربه، جدا کردن فضای زندگی حیوان و انجام ویزیت‌های دوره‌ای نزد دامپزشک توصیه می‌شود. رعایت این نکات به حفظ سلامت انسان و گربه کمک می‌کند.
منبع: webmd – patient.info
