یکی از دلایل عمده نیاز گربه ها به بیمارستان و کلینیک‌های دامپزشکی مشکلات گوارشی است. عمده ترین مشکل گوارشی در گربه ها نیز اسهال است که برخلاف تصور صاحبان گربه، یک نشانه جدی است که نیاز به پیگیری دارد. چرا که اسهال گربه ممکن است نشانه بیماری خطرناکی باشد. در واقع اسهال بیماری نیست، بلکه یک علامت از بسیاری از بیماری‌های مختلف است.
تفاوت اسهال حاد و مزمن در گربه ها
اسهال مزمن گربه معمولاً به مشکلات متابولیکی یا آناتومیکی مربوط است اما اسهال حاد گربه، به‌طور ناگهانی رخ میدهد و بسیار اهمیت دارد. بسیاری از صاحبان حیوانات این مشکل را جدی نمی‌گیرند و به اشتباه با استفاده از داروهای خانگی مانند شربت مترونیدازول، سعی در درمان اسهال گربه دارند. اما اسهال، علاوه بر اینکه ممکن است ناشی از یک مشکل ساده باشد، میتواند نشان‌دهنده بیماری‌های خطرناک هم باشد. به همین دلیل، مشورت با دامپزشک ضروری است.
چگونه متوجه شویم که گربه اسهال دارد؟
اگر گربه‌ای که معمولاً به خوبی آموزش دیده است، ناگهان شروع به دفع در خانه کند و مدفوع او شل یا مایع باشد، نشانه واضح اسهال است. با این حال، اگر گربه هنوز از جعبه خاک استفاده میکند و مدفوع خود را می‌پوشاند یا در فضای بیرون دفع میکند، ممکن است ابتدا متوجه اسهال نشوید. لکه‌دار شدن و کثیف شدن موی اطراف ناحیه مقعد در نژادهای مو بلند معمولاً نشانه اسهال است.
برخی از این تغییرات در قوام مدفوع گربه‌های سالم هم ممکن است اتفاق بیفتد. اگر مدفوع مایع یا نیمه مایع بیش از دو روز ادامه یابد، باید با دامپزشک مشورت کنید. اگر چندین گربه دارید، باید مشخص کنید کدام گربه دچار اسهال شده است. البته ممکن است چند گربه با هم مبتلا شد باشند.
دلایل اسهال گربه چیست؟
عوامل عفونی مانند باکتری‌ها، ویروس‌ها و کرم‌های روده‌ای (کرم‌های قلابدار، کرم‌های گرد، کرم‌های سوزنی) یا تحریک‌کننده‌های غیر عفونی مانند سموم شیمیایی یا گیاهان سمی، برخی از دلایل رایج اسهال هستند. تغییر در رژیم غذایی، حساسیت به غذاها یا آلرژی به مواد خاص موجود در رژیم غذایی نیز میتواند باعث ایجاد اسهال شود. به طور کلی عوامل ایجادکننده اسهال در گربه را می‌توان به دو دسته کلی تقسیم کرد:
1. عوامل خارج از دستگاه گوارش
این دسته معمولاً مشکلات جدی‌تری را ایجاد میکنند، از جمله:
- پانکراتیت (التهاب لوزالمعده)
- بیماری کلیوی مزمن گربه (CKD): از شایع‌ترین علائم آن، بیماری اسهال گربه است.
- سندروم آدیسون
- عفونت‌های رحمی در گربه ماده عقیم‌نشده: این عفونت‌ها معمولاً با اسهال و استفراغ همراه هستند.
2. عوامل داخل دستگاه گوارش
عوامل داخلی نیز می‌توانند خطرناک باشند که شامل موارد زیر هستند:
- اجسام خارجی: گربه‌ها به‌ویژه به خوردن اجسامی مانند نخ علاقه دارند که میتواند منجر به انسداد روده یا چین‌خوردگی آن شود و یکی از علائم بالینی این حالت اسهال است.
- تغییر ناگهانی غذا: این مورد بسیار شایع است. به‌عنوان‌مثال، وقتی گربه به پانسیون سپرده می‌شود یا غذای معمولش به‌طور ناگهانی تمام می‌شود، تغییر رژیم غذایی میتواند باعث اسهال شود.
- مصرف غذای ناسالم یا مسموم: خوردن غذا یا داروهای حاوی مواد سمی هم میتواند به اسهال منجر شود.
عوامل عفونی
عوامل عفونی یکی دیگر از دلایل اسهال در گربه هستند که خود به سه دسته تقسیم میشوند:
- عوامل ویروسی: مانند پنلوکوپنی، FIV و FeLV در گربه‌ها.
- عوامل میکروبی: از جمله سالمونلا که قابل انتقال به انسان نیز هست.
- عوامل انگلی: این عوامل نیز علاوه بر ایجاد اسهال، قابلیت انتقال به انسان را دارند.
اسهال در گربه ها چقدر جدی است؟
جدیت اسهال به مدت زمان بروز اسهال و تعداد علائم بالینی دیگر گربه شما بستگی دارد. اگر گربه اسهال شدید و خونی دارد و یا علائم عمومی دیگری مانند ضعف، تب، استفراغ، درد شکم، کم‌آبی بدن یا کاهش اشتها را نشان میدهد، مشکل ممکن است مشکل جدی باشد و باید هرچه سریع‌تر تحت مراقبت‌های پزشکی قرار گیرد.
تشخیص علت اسهال
دامپزشک علت اسهال در گربه را با بررسی تاریخچه پزشکی دقیق، انجام معاینه فیزیکی و در برخی موارد، گرفتن نمونه‌ها برای آزمایشات آزمایشگاهی تشخیص میدهد. ثبت جزئیاتی مانند زمان شروع اسهال، دفعات آن و ظاهر مدفوع و تغییرات احتمالی در رژیم غذایی یا محیط گربه میتواند کمک‌کننده باشد.
دامپزشک ممکن است از شما بخواهد که یک نمونه مدفوع به همراه بیاورید. در موارد خفیف اسهال، ممکن است آزمایشات تشخیصی بیشتر به تعویق بیفتد مگر اینکه درمان اولیه موفق نباشد یا وضعیت بدتر شود. آزمایش‌های بیشتر ممکن است شامل آزمایش خون، نمونه‌های مدفوع و سواب رکتال برای بررسی انگل‌ها، آزمایش DNA، کشت باکتری، رادیوگرافی (اشعه ایکس)، سونوگرافی و معاینه آندوسکوپی حیوان خانگی باشد.
اسهال در گربه ها چگونه درمان می شود؟
برای درمان اسهال گربه های بزرگسال سالم، دامپزشک ممکن است توصیه کند که:
- غذای گربه برای حداکثر 24 ساعت قطع شود یا مقادیر کمی از رژیم غذایی مخصوص مشکلات گوارشی به او داده شود. این رژیم‌ها به‌طور خاص برای حفظ تعادل فیبرهایی که باکتری‌های مفید موجود در روده گربه از آن‌ها تغذیه میکنند و همچنین برخی آنتی‌اکسیدان‌ها که از سیستم ایمنی گربه پشتیبانی میکنند، فرموله شده‌اند تا به بهبودی کمک کنند.
- ممکن است داروهای ضد اسهال، ضد انگل‌ها و یا پروبیوتیک‌ها (باکتری‌های مفید برای سلامت روده) تجویز شود.
نکته:
- چندین محصول پروبیوتیک وجود دارد که ممکن است برای گربه‌هایی که دچار اسهال هستند مفید باشند. البته قبل از دادن هر چیزی به گربه، با دامپزشک مشورت کنید.
- در بسیاری از موارد اسهال حاد به راحتی به این درمان محافظه‌کارانه پاسخ میدهد و مکانیسم‌های بهبودی بدن مشکل را برطرف میکنند، بدون اینکه علت اولیه آن شناسایی شود. هنگامی که مدفوع به حالت طبیعی بازگشت، معمولاً می‌توان رژیم غذایی منظم گربه را به‌طور تدریجی در طول 7 تا 10 روز از سر گرفت.
- اگر گربه ظرف چهار روز بهبود نیابد، ممکن است نیاز به انجام آزمایشات بیشتر یا درمان‌های تهاجمی‌تر باشد. اسهال شدید یا طولانی‌مدت میتواند منجر به کم‌آبی شدید و اختلالات متابولیک به دلیل از دست دادن مایعات شود و ممکن است گربه برای درمان به مایعات داخل وریدی یا داروهای اسهال و حتی بستری نیاز داشته باشد.
امید به بهبودی گربه اسهال
امید به بهبود و مداوای اسهال گربه به شدت اسهال، تشخیص خاص و پاسخ به درمان بستگی دارد. در بیشتر موارد اسهال های ساده به طور کامل بهبود می‌یابند، در حالی که گربه‌هایی که دچار اسهال مزمن هستند ممکن است برای کنترل وضعیت خود نیاز به مدیریت رژیم غذایی یا دارو داشته باشند. به خصوص به اسهال بچه گربه به دلیل سیستم ایمنی و بنیه ضعیف باید سریعا رسیدگی شود. برای اگاهی بیشتر مقاله غذای مناسب بچه گربه را بخوانید.
یک مرور سریع
اسهال گربه یکی از مشکلات شایع است که میتواند دلایل متعددی داشته باشد. از جمله علل اسهال گربه می‌توان به عفونت‌های ویروسی مانند پنلوکوپنی گربه‌ها، عفونت باکتریایی و حتی بیماری‌های عفونی اشاره کرد. علاوه بر این، تغییر ناگهانی در رژیم غذایی یا خوردن مواد غیرقابل‌هضم نیز میتواند باعث این وضعیت شود. عوامل محیطی مانند استرس و اضطراب نیز نقشی کلیدی در بروز این مشکل دارند.
برای درمان این مشکل، شناسایی علائم اسهال گربه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. اگر این عارضه همراه با علائمی چون ضعف، بی‌اشتهایی، یا اسهال خونی گربه باشد، باید فوراً به دامپزشک مراجعه کرد. در موارد خفیف‌تر، می‌توان از درمان خانگی اسهالی گربه مانند استفاده از ماست پروبیوتیک ویژه گربه‌ها یا تنظیم رژیم غذایی بهره برد. همچنین، استفاده از مکمل‌هایی برای کاهش کم‌آبی در گربه‌ها ضروری است.
نکته مهم دیگر، پرهیز از دادن شیر گاو به گربه است، چرا که ممکن است موجب تحریک بیشتر دستگاه گوارش شود. پیشگیری از مشکلات گوارشی مانند اسهال شامل تزریق به‌موقع واکسن و قرص ضدانگل گربه و در صورت نیاز، انجام انگل‌تراپی گربه‌ها است.
در صورت مشاهده هرگونه تغییر در وضعیت مزاجی گربه و بچه گربه در اسرع وقت به بیمارستان دامپزشکی مراجعه کنید. همکاران ما در بخش داخلی و آزمایشگاه بیمارستان دامپزشکی به صورت شبانه‌روزی آماده خدمات‌رسانی به حیوانات هستند.
سوالات متداول
علت اصلی اسهال در گربه ها چیست؟
اسهال در گربه‌ها میتواند به دلایل مختلفی رخ دهد، از جمله بیماری‌های عفونی مثل عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی، انگل‌ها، تغییرات ناگهانی در رژیم غذایی گربه، یا حتی استرس و اضطراب گربه. همچنین خوردن مواد غیرقابل‌هضم یا مواد غذایی خاص میتواند باعث بروز اسهال شود.
چطور می‌توانم اسهال گربه‌ام را درمان کنم؟
درمان اسهال گربه بستگی به علت آن دارد. معمولاً دامپزشک برای تشخیص دقیق، آزمایش‌هایی انجام میدهد. در موارد غیر شدید، درمان خانگی اسهال گربه شامل دادن مایعات برای جلوگیری از کم‌آبی بدن و تغییر در رژیم غذایی است. در صورت نیاز، دامپزشک داروهای خاصی تجویز میکند.
آیا اسهال گربه خطرناک است؟
اسهال بودن گربه میتواند خطرناک باشد، به خصوص اگر باعث کم‌آبی شود. گربه‌ها، به ویژه بچه‌گربه‌ها، به سرعت دچار کم‌آبی بدن میشوند که میتواند وضعیت آن‌ها را به خطر اندازد. اگر اسهالی گربه ادامه پیدا کرد یا علائم دیگری مثل اسهال خونی مشاهده شد، باید سریعاً به دامپزشک مراجعه کرد.
چطور می‌توانم علائم اسهال گربه را شناسایی کنم؟
علائم اسهال گرفتن گربه معمولاً شامل مدفوع مایع یا آبکی است. در موارد شدیدتر، ممکن است اسهال خونی گربه یا وجود ذرات سفید رنگ در مدفوع دیده شود. سایر علائم ممکن است شامل کسالت، کاهش اشتها و خستگی باشد.
آیا تغییرات رژیم غذایی میتواند باعث اسهال شدن گربه شود؟
بله، تغییر ناگهانی رژیم غذایی گربه میتواند باعث تحریک معده و روده‌ها و ایجاد اسهال شود. بهتر است هر تغییر در رژیم غذایی گربه به تدریج صورت گیرد تا دستگاه گوارش به آن عادت کند.
چطور می‌توانم از کم‌آبی بدن گربه‌ام جلوگیری کنم؟
برای پیشگیری از کم‌آبی بدن گربه، مخصوصاً در زمانی که اسهال دارند، باید به گربه مایعات فراوان بدهید. استفاده از محلول‌های الکترولیت و آب تازه میتواند به حفظ تعادل مایعات کمک کند. در صورت نیاز، دامپزشک میتواند مایعات را به صورت زیرجلدی به گربه تزریق کند.
آیا مداوای خانگی برای اسهال گربه وجود دارد؟
بله، برخی از درمان‌های خانگی مانند استفاده از ماست پروبیوتیک ویژه گربه‌ها میتواند به بهبود گوارش کمک کند. همچنین، گربه باید از رژیم غذایی ملایم مانند گوشت مرغ پخته و برنج پخته استفاده کند تا دستگاه گوارش آرام شود.
چه زمانی باید برای درمان اسهال گربه به دامپزشک مراجعه کرد؟
اگر اسهال داشتن گربه بیشتر از ۲۴ ساعت ادامه پیدا کرد، یا اگر گربه علائم دیگری مانند اسهال خونی، کسالت شدید، تب، یا کاهش اشتها نشان داد، باید به دامپزشک مراجعه کرد. همچنین در صورت بروز کم‌آبی شدید یا بیماری‌های عفونی مانند پنلوکوپنی، باید فوراً به دامپزشک مراجعه کنید.
گربه اسهال چه چیزی باید بخورد؟
گربه اسهال شده، باید آب زیاد بخورد. غذای مناسب اسهال گربه شامل کنسروهای آب دار، ماست پروبیوتیک ساده، سوپ مرغ و سبزیجات و پوره‌ها است.
برای پیشگیری از اسهال بچه گربه چه باید کرد؟
برای بچه گربه‌ها از شیر خشک مخصوص گربه استفاده کنید. از ۴ تا ۶هفتگی هم کمکم غذای مخصوص بچه گربه به او بدهید.
