حساسیت در حیوانات موضوع مهمی است که باید به آن اهمیت دهیم. وقتی متوجه می‌شویم حیوان خانگی ما به ماده خاصی حساسیت پیدا کرده است، راه سختی در پیش خواهیم داشت. پیداکردن عامل حساسیت می‌تواند پروسه زمان‌بری باشد. بااین‌حال با راهنمایی دامپزشک می‌توانیم زودتر این مشکل را حل کنیم. آیا در کنار روش‌های سنتی برای تشخیص حساسیت، می‌توان از آزمایش‌های پزشکی کمک گرفت؟ با ما در این مقاله همراه باشید تا ضمن پاسخ به این سوال، بیشتر با موضوع حساسیت در حیوانات خانگی آشنا شویم.
آیا حساسیت در حیوانات ارثی است؟
درست مانند انسان، سگ‌ها و گربه‌ها می‌توانند آلرژی داشته باشند. در این شرایط سیستم ایمنی، نسبت به مواد بی‌ضرر، بیش از حد واکنش نشان می‌دهد. حیوان خانگی شما می‌تواند از طریق استنشاق یا بلع در معرض این مواد که آلرژن‌ها نامیده می‌شوند، قرار بگیرند. درحالی‌که گفته می‌شود حساسیت در حیوانات اغلب ارثی است، اما ممکن است حیوان در طول زندگی خود با قرارگرفتن مکرر در معرض یک آلرژن به ماده‌ای خاص حساسیت پیدا کند.
علائم آلرژی در سگ و گربه
بسته به آلرژن، علائم حساسیت در حیوانات متفاوت است. این علایم ممکن است در طول سال یا فقط در یک فصل خاص رخ دهد. به‌عنوان مثال، حساسیت به گرده‌ها نوعی حساسیت فصلی محسوب می‌شود، درحالی‌که گردوغبار در تمام طول سال وجود دارد. شایع‌ترین علامت آلرژی خارش پوست است که می‌تواند منجر به مشکلات زیر شود:
- احساس خارش، گازگرفتن و جویدن پوست و پنجه‌ها
- لیس زدن بیش از حد پنجه‌ها
- مالش بیش از حد صورت
- ازدست‌دادن پوشش بدن
- عفونت‌های مکرر گوش یا پوست
علاوه بر این موارد ممکن است اسهال و استفراغ نیز نشانه‌ای از بروز حساسیت در حیوانات باشد؛ به‌ویژه اگر نسبت به یک ماده غذایی حساسیت پیدا کنند. گاهی اوقات حیوان خانگی مرتب عطسه یا سرفه می‌کند و ممکن است آبریزش بینی هم داشته باشد.
انواع مواد حساسیت‌زا در حیوانات
می‌دانیم که بروز حساسیت تنها به مواد غذایی خلاصه نمی‌شود. در کنار اینکه می‌توان به یک ماده خوراکی حساسیت پیدا کرد، عوامل محیطی هم می‌تواند باعث حساسیت شود. به‌طورکلی انواع آلرژن‌ها را می‌توان در سه دسته قرارداد:
1. آلرژن‌های استنشاقی
به زبان ساده آلرژن‌های استنشاقی شامل مواردی می‌شود که ماده حساسیت‌زا از طریق تنفس وارد بدن حیوان می‌شود. دود سیگار و قلیان، عود، گردوخاک در محیط، عطر و ادکلن، شوینده‌های مختلف، بوی سرخ‌کردنی و گرده‌های گل هر کدام می‌توانند برای حیوانات حساسیت ایجاد کنند.
2. آلرژن‌های خوراکی
بعضی از صاحبان پت غذای سفره خود را در اختیار حیوانات خانگی قرار می‌دهند. این در حالی است که غذایی که ما انسان‌ها مصرف می‌کنیم نمی‌تواند برای تغذیه حیوانات مناسب باشد. به همین خاطر در برخی از سگ‌ها یا گربه‌ها مصرف این نوع مواد غذایی باعث بروز حساسیت یا مشکلات گوارشی می‌شود. استفاده بیش از حد تشویقی‌ها نیز می‌تواند در بعضی از حیوانات حساسیت ایجاد کند. اثبات شده است که طیف بسیاری از حیوانات خانگی به مرغ حساسیت دارند؛ بنابراین این غذا را باید از رژیم غذایی حیوان خود حذف کنیم.
3. آلرژن‌های تماسی
دسته آخر مربوط به آلرژی‌هایی می‌شود که حیوان در محیط و اطراف زندگی خود با آنها سروکار دارد. به‌عنوان‌مثال شوینده‌هایی که برای نظافت کف‌پوش ساختمان استفاده می‌کنیم ممکن است برای برخی از حیوانات حساسیت‌زا باشد.
نحوه برخورد با حیوانی که حساسیت دارد
زمانی که متوجه می‌شویم حیوان به ماده‌ای حساسیت پیدا کرده است، به‌عنوان پزشک و سرپرست حیوان دو وظیفه داریم. قسمت ساده کار این است که ابتدا علایم بالینی ناشی از بروز آلرژی را درمان کنیم. گام دوم که کار سخت و پیچیده‌ای می‌شود، پیداکردن عاملی است که حیوان نسبت به آن حساسیت دارد. بار اصلی پیداکردن آلرژن بر عهده سرپرست حیوان است و پزشکان می‌توانند شما را برای یافتن این عامل مزاحم راهنمایی کنند. برای شروع کار دامپزشک پیشنهاد می‌کنند که ابتدا آلرژن‌های محیطی را حذف یا آنها را به حداقل برسانید. درصورتی‌که با این اقدام همچنان مشکل حیوان خانگی ما برطرف نشد، باید به سراغ آلرژن‌های خوراکی رفت.
تغییر رژیم غذایی حیوان برای تشخیص آلرژن
برای یافتن آلرژن به ترتیب غذاهای مختلفی را در اختیار حیوان قرار دهیم. به این صورت که پت تنها می‌تواند برای مدت خاصی از یک ماده غذایی استفاده کند. در این مدت ما واکنش‌های بدن حیوان را بررسی می‌کنیم تا ببینیم شدت بروز حساسیت با استفاده از این ماده غذایی کاهش پیدا کرده است یا خیر. در یک بازه ۳ تا ۴ هفته‌ای تنها یک غذا در اختیار حیوان قرار دهید. زمانی که حساسیت فروکش کرد، ماده غذایی دیگری را امتحان می‌کنیم. به‌این‌ترتیب در یک دوره مشخص، غذاها به ترتیب اضافه و حذف می‌شوند تا در نهایت بتوانیم غذایی که حیوان نسبت به آن حساسیت دارد را پیدا کنیم. اما سوالی که در اینجا مطرح می‌شود این است که راه کوتاه و ساده‌تری برای این موضوع وجود ندارد؟ در بخش بعدی مقاله به این سوال مهم پاسخ می‌دهیم
تزریق عصاره مواد غذایی به پهلو حیوان
یکی از راه‌های مناسب که می‌توان برای تشخیص آلرژن انجام داد، تزریق عصاره مواد غذایی به پهلو حیوانی است که از حساسیت رنج می‌برد. بعد از تزریق این عصاره، دامپزشک واکنش پوست و بدن حیوان را بررسی می‌کند. اگرچه این تکنیک بهترین گزینه برای حل مشکل حساسیت در حیوانات محسوب می‌شود، اما به دلیل هزینه‌های بالای آن به طور گسترده در ایران استفاده نمی‌شود.
سخن پایانی
یکی از چالش‌های بزرگی که در رابطه با نگهداری حیوانات خانگی به وجود می‌آید، زمانی است که حیوان ما نسبت به یک ماده حساسیت پیدا می‌کند. این در حالی است که حساسیت در حیوانات خانگی زیاد دیده می‌شود و مشکل کاملاً شایعی است. حساسیت به یک ماده می‌تواند برای حیوانات مشکلات مختلفی چون مشکلات پوستی، تنفسی و گوارشی ایجاد کند. ازآنجایی‌که در رژیم غذایی حیوانات مواد مختلفی وجود دارد، پیداکردن عامل حساسیت‌زا کار سختی خواهد بود. در این مقاله تلاش داشتیم با ارائه نکات کلی شما را راهنمایی کنیم. اگر حیوان شما نیز از حساسیت رنج می‌برد، می‌توانید از دامپزشکان بیمارستان مرکزی مشاوره بگیرید.
