دلایل بروز اختلال پرکنی در پرندگان خانگی
پرکنی یکی از رایج‌ترین معضلاتی است که چهره زیبای پرنده را به هم می‌ریزد. در این شرایط کاملا طبیعی است که صاحبان پرنده از این موضوع شکایت میکنند. اما نکته مهمی که در اینجا مطرح میشود این است که این رفتار اشتباه، نشانه بروز مشکلی است که نادیده گرفته شده است. بنا به دلایل مختلفی پرندگان اقدام به خودزنی و کندن پرهای خود میکنند؛ و ما وظیفه داریم ریشه این رفتار اشتباه را قبل از آنکه دیر شود، پیدا کنیم. در این مقاله تیم متخصصان بیمارستان مرکزی، به نکات مهمی اشاره داشته‌اند. برای آشنایی بیشتر با رفتار پرکنی و عوامل بروز آن تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
اختلال پرکنی در کدام پرنده بیشتر دیده میشود؟
پرکنی نوعی اختلال رفتاری است که بیشتر در پرندگان خانگی دیده میشود. در این اختلال پرنده با منقار خود ممکن است پرهای خود را گاز بگیرد و بجود. در بعضی مواقع علاوه بر کندن پرها، آنها به پوست خود نیز آسیب وارد میکنند. معمولا پرهای ناحیه زیر بال، دم، پهلوها، سینه، ناحیه گردن و داخل ران بیشتر از بخشهای دیگر در معرض این آسیب قرار می‍گیرند. در برخی از موارد نیز مشاهده شده پرندهای که از این اختلال رنج می‌برد، تمام پرهای خود را به جز نواحی که نمی‌تواند به آن دسترسی داشته باشد را از بین می‌برد. اگر رفتار پرکنی ادامه پیدا کند، علاوه بر اینکه تاثیر منفی روی زیبایی پرنده خواهد داشت، پوست و پوشش پرهای آنها آسیب جدی می‌بیند.
اختلال پرکنی تنها به نوع خاصی از پرندگان مربوط نمی‌شود؛ اما در طوطی‌سانان و عروس هلندی شایع‌تر است. رفتار غیرعادی پرکنی نشان‌دهنده مشکلی بنیادین است؛ بنابراین برای جلوگیری از وخیم شدن شرایط و آسیب جدی به پرنده باید اقداماتی برای درمان آن انجام داد.
عوامل موثر بر پرکنی پرندگان خانگی
در اختلال پرکنی پرندگان، عوامل مختلفی نقش دارند. برای درمان این رفتار اشتباه ابتدا لازم است دلیل پرکنی را شناسایی کنیم. اگر عامل ایجاد پرکنی در پرنده شناسایی نشود ممکن است رفتار اشتباه پرنده ادامه پیدا کند و به مشکلی مادام‌العمر تبدیل شود. در ادامه مقاله این عوامل را با یکدیگر بررسی کنیم:
1. تغذیه نامناسب
در بیشتر پرندگان خانگی سوءتغذیه مشاهده میشود. برای رفع این مشکل توصیه می‌کنیم غذاهای آماده و بسته‌بندی شده مخصوص پرندگان را از فروشگاه‌های حیوانات تهیه کنید. غذاهای بسته‌بندی شده حاوی مواد غذایی مختلفی است که می‌تواند به نیاز بدن حیوان پاسخ دهد. مصرف تنها یک ماده مانند تخمه، نه‌تنها پاسخ‌گوی نیازهای جسمی پرندگان نیست؛ بلکه در ادامه می‌تواند باعث بیماری‌های مختلفی شود. دقت داشته باشید تغذیه سالم و ویتامین‌دار باید زیر نظر دامپزشک در اختیار پرنده قرار بگیرد. در این زمینه شما می‌توانید از متخصصان بیمارستان دامپزشکی مرکزی بهترین برنامه غذایی پرنده را درخواست کنید.
2. حسادت در پرندگان عاملی برای خودزنی یا پرکنی
اگر از طوطی نگهداری می‌کنید، بحث حسادت در حیوانات را باید بیشتر جدی بگیرید. طوطی از جمله پرندگانی است که اگر مورد بی‌مهری و بی‌توجهی قرار بگیرید شروع به کندن پرهای خود می‌کند. توصیه می‌کنیم اگر در کنار پرنده از حیوان دیگری نیز نگهداری می‌کنید بهتر است به یک اندازه به حیوانات خود توجه داشته باشید.
3. کمبود استراحت
پرندگان به طور میانگین در طول شبانه‌روز به ۱۲ ساعت استراحت نیاز دارند. بااین‌حال بهتر است دررابطه‌با خواب و استراحت پرنده خود با دامپزشک صحبت داشته باشید. هر پرندهای باتوجه‌به عوامل مختلفی می‌تواند نیازهای متفاوتی داشته باشد و دامپزشکان از این موضوع آگاه هستند. اگر زمان استراحت پرنده کافی نباشد یا در حالت دیگر کیفیت خواب مطلوبی نداشته باشند، کاملا طبیعی است که عکس‌العمل‌های متفاوتی نیز از خود نشان دهند. یکی از این رفتارها می‌تواند پرکنی یا خودزنی باشد. برای استراحت پرندگان محیط تاریکی را در نظر بگیرید. در زمان استراحت و خواب شبانه روی قفس آنها پارچه‌ای قرار دهید که احساس امنیت پیدا کنند.
4. بیماری‌های مختلف
همواره مشکل پرکنی در حیوانات به شرایط محیطی مربوط نمی‌شود. گاهی اختلال پرکنی در پرندگان به‌خاطر بیماری‌های داخلی است. برای اطلاع از این موضوع لازم است به دامپزشک مراجعه کنید تا با انجام آزمایش‌های مختلف، ریشه این رفتار غلط در حیوان مشخص شود. در ادامه با طی‌کردن مراحل درمان بیماری، مشکل پرکنی در پرنده برطرف خواهد شد.
5. امواج رادیویی
برای بعضی از پرندگان نه‌تنها صدای بلند رادیو یا تلویزیون جذابیت ندارد؛ بلکه ممکن است برای آنها ناخوشایند هم باشد. علاوه بر این موضوع، پرندگانی مانند طوطی به امواج رادیویی حساس هستند و قرارگیری در معرض چنین امواجی سلامتی آنها را به خطر می‌اندازد. اگر در منزل از پرندهای نگهداری می‌کنید لازم است به این موارد توجه داشته باشید. امواج رادیویی می‌تواند برای طوطی افسردگی ایجاد کند و در درازمدت باعث اختلالات روانی در آنها شود. این اختلال روانی گاهی به شکل پرکنی خود را نشان می‌دهد.
6. تغییرکردن سرپرست پرنده
پرندگان هم درست مانند انسا‌ن‌ها می‌توانند وابسته به شخص یا مکان خاصی شوند. اگر به‌تازگی پرندهای خریداری کرده‌اید ممکن است رفتار پرکنی در آنها را مشاهده کنید. این رفتار می‌تواند پاسخ پرنده به محیط جدید خود باشد. برای رفع این مشکل لازم است اقدامات مناسبی انجام دهید تا پرنده زودتر بتواند به شما و زندگی جدید خود عادت کند.
سایر مواردی که ممکن است در پرندگان باعث پرکنی شود
در بخشهای قبلی مقاله در مورد شایع‌ترین عواملی که باعث بروز رفتار پرکنی در پرندگان میشود را بررسی کردیم. می‌توان برای این اختلال رفتاری دلایل دیگری هم پیدا کرد. صاحبان پرنده برای جلوگیری یا تشخیص و درمان پرکنی لازم است به تمام موارد توجه داشته باشند. این عوامل را می‌توانیم در موارد زیر خلاصه کنیم:
- گرمای بیش از اندازه هوا
- تغییر محل زندگی پرنده
- حساسیت به مواد مختلف
- آلودگی هوا و گردوغبار
- سرکوب‌کردن فعالیت جنسی در پرندگان
- رطوبت پایین محیط
- تغییرات هورمونی
- محیط شلوغ
- عدم دسترسی به نور آفتاب
- مسمومیت با فلزهای سنگین
سخن پایانی
پرکنی یکی از مشکلات رفتاری در پرندگان خانگی است. این اختلال بیشتر برای پرندگانی اتفاق می‌افتد که در قفس زندگی میکنند. در این مقاله دررابطه‌با عوامل بروز این رفتار با شما سخن گفتیم. در پایان این نکته مهم را یادآوری می‌کنیم که اگر دوست کوچک شما اقدام به کندن پرهای خود می‌کند باید قبل از آنکه شرایط وخیم شود جلوی این رفتار گرفته شود. برای دریافت توضیحات بیشتر و ارزیابی شرایط پرنده خود می‌توانید از متخصصان بیمارستان مرکزی تهران مشاوره دریافت کنید.
