آزمایش CBC (Complete Blood Count) یا شمارش کامل خون یک آزمایش خون است که برای ارزیابی سلامت عمومی بدن و تشخیص برخی اختلالات خونی استفاده می‌شود. این آزمایش شامل اندازه گیری تعداد و نوع سلولهای خونی مختلف مانند گلبول های قرمز، سفید و پلاکت ها است.
چرا آزمایش CBC مهم است؟
هموگرام که به عنوان شمارش کامل خون (CBC) نیز شناخته می‌شود، آزمایش خونی است که اطلاعاتی در مورد اجزای مختلف خون ارائه می‌دهد. دلایل اهمیت و کاربرد هموگرام یا CBC عبارتند از:
- تشخیص بیماری های خونی: CBC میتواند به تشخیص بیماریهای خونی مانند کم خونی، انواع لوسمی، لنفوم و بیماریهای خونی دیگر کمک کند. در واقع با اندازه گیری تعداد سلولهای قرمز و سفید خون در CBC می‌توان وجود اختلالات خونی را بررسی کرد.
- ارزیابی سلامت عمومی: CBC میتواند به ارزیابی سلامت عمومی بدن کمک کند. اندازه گیری تعداد سلول های قرمز و سفید خون، سطح هموگلوبین و هماتوکریت و تعداد پلاکت ها میتواند نشانه وجود اختلال در سلامت عمومی بدن باشد.
- پیگیری درمان: CBC میتواند در پیگیری اثربخشی درمان های خونی مانند شیمی درمانی یا انتقال خون کمک کند. با اندازه گیری تغییرات در تعداد سلولهای خونی قبل و بعد از درمان، می‌توان اثربخشی درمان را ارزیابی کرد.
- ارزیابی عوارض داروها: CBC میتواند به ارزیابی عوارض داروها بر روی سلولهای خونی کمک کند. برخی داروها تاثیرمنفی بر روی تولید سلولهای خونی دارند و با CBC می‌توان این تغییرات را مشاهده کرد.
تفسیر آزمایش CBC حیوانات خانگی
تفسیر DHCBCهموگرام شامل تجزیه و تحلیل پارامترهای مختلف و مقایسه آنها با محدوده مرجع است. برخی از اجزای کلیدی هموگرام و تفسیر آن شامل:
1. گلبول های قرمز خون (RBCs):
- هموگلوبین (Hgb): هموگلوبین پروتئین موجود در گلبول های قرمز خون است که اکسیژن را حمل می‌کند. سطوح پایین هموگلوبین(کم خونی) ممکن است نشان دهنده کمبود آهن، کمبود فولات، از دست دادن خون یا سایر بیماری های زمینه ای باشد. سطوح بالای هموگلوبین هم ممکن است نشان دهنده کم آبی، بیماری ریوی یا برخی اختلالات مغز استخوان باشد.
- هماتوکریت (Hct): هماتوکریت درصد گلبول های قرمز خون را در حجم کل خون اندازه می‌گیرد.سطوح پایین هماتوکریت نیز نشان دهنده کم خونی است، در حالی که سطوح بالا ممکن است نشان دهنده کم آبی بدن یا شرایطی مانند پلی سیتمی باشد.
2. گلبول های سفید خون (WBCs):
شمارش کل WBC: تعداد کل گلبول های سفید در خون. افزایش تعداد WBC یا لکوسیتوز ممکن است نشان دهنده عفونت،التهاب یا انواع خاصی از لوسمی باشد. کاهش تعداد WBC یا لکوپنی ممکن است نشان دهنده اختلالات مغز استخوان، عفونت های ویروسی یا مصرف برخی داروها باشد.
شمارش افتراقی WBC: درصد نسبی انواع مختلف گلبول های سفید خون (نوتروفیل ها، لنفوسیت ها، مونوسیت ها، ائوزینوفیل ها،بازوفیل ها) را اندازه گیری می‌کند.
3. پلاکت ها:
شمارش پلاکت: پلاکت ها مسئول لخته شدن خون هستند. تعداد کم پلاکت ها (ترومبوسیتوپنی) ممکن است نشان دهنده اختلالات خونریزی، اختلالات مغز استخوان یا مصرف برخی داروها باشد. تعداد بالای پلاکت ها (ترومبوسیتوز) هم ممکن است نشان دهنده التهاب، عفونت یا برخی اختلالات خونی باشد.
4. متوسط حجم کورپوسکولار (MCV):
اندازه متوسط گلبول های قرمز را اندازه گیری می کند. می تواند به طبقه بندی کم خونی به انواع مختلف کمک کند. MCV پایین ممکن است نشان دهنده کم خونی فقر آهن باشد، در حالی که MCV بالا ممکن است نشان دهنده کم خونی کمبود فولات باشد.
5. میانگین هموگلوبین کورپوسکولار (MCH) و میانگین غلظت هموگلوبین هسته ای (MCHC):
مقدار MCH میزان متوسط هموگلوبین را در هر گلبول قرمز اندازه گیری می‌کند، در حالی که MCHC غلظت هموگلوبین را در هر گلبول قرمز می‌سنجد. (این پارامترها می‌توانند اطلاعات بیشتری در مورد نوع کم خونی ارائه دهند.)
توجه: تفسیر هموگرام مستلزم در نظر گرفتن علائم بیمار، سابقه پزشکی و سایر آزمایشات تشخیصی است. برای تفسیر و تشخیص دقیق، مهم است که با یک متخصص مشورت کنید.
آزمایش لوکوگرام چیست؟
لوکوگرام آزمایشی است که انواع مختلف گلبول های سفید موجود در خون را اندازه می‌گیرد. از لوکوگرام برای ارزیابی سیستم ایمنی و تشخیص شرایط مختلف استفاده می‌شود.
شمارش گلبول های سفید خون در حیوانات خانگی
ارزیابی گلبول های سفید خون معمولاً شامل آزمایشات زیر است:
- شمارش کلی گلبول های سفید (WBC): این آزمایش برای اندازه گیری تعداد کلی گلبول های سفید در یک واحد حجم خون استفاده می‌شود. نرمال رنج شمارش WBC بین 4,500 تا 19,000 سلول در میکرولیتر خون است.
- 2. تعداد و نسبت گونه های مختلف گلبولهای سفید: این آزمایش برای اندازه گیری تعداد و نسبت گونه های مختلف گلبول های سفید مانند نوتروفیل، لنفوسیت، مونوسیت، ایزوفیل و بازوفیل استفاده می‌شود. این آزمایش میتواند نشان دهنده وجود عفونت، التهاب، بیماری های خونی و سایر شرایط بیماری زا باشد.
تفسیر لوکوگرام در حیوانات خانگی
تفسیر لوکوگرام شامل تجزیه و تحلیل درصد نسبی و تعداد مطلق انواع مختلف گلبول های سفید خون است. انواع اصلی گلبول های سفید شامل نوتروفیل ها، لنفوسیت ها، مونوسیت ها، ائوزینوفیل ها و بازوفیل ها هستند.
نوتروفیل ها
نوتروفیل ها فراوان ترین نوع گلبول های سفید هستند. این سلول ها مسئول مبارزه با عفونت های باکتریایی‌اند. افزایش نوتروفیل ها (نوتروفیلی) ممکن است نشان دهنده عفونت باکتریایی، التهاب یا استرس باشد. کاهش نوتروفیل ها (نوتروپنی) ممکن است نشان دهنده عفونت ویروسی، اختلال مغز استخوان یا عوارض جانبی دارو باشد.
لنفوسیت ها
لنفوسیت ها در پاسخ ایمنی در برابر ویروس ها و سایر عوامل بیماری زا نقش دارند. افزایش لنفوسیت ها (لنفوسیتوز) ممکن است نشان دهنده عفونت ویروسی، التهاب مزمن یا انواع خاصی از سرطان خون باشد. کاهش لنفوسیت ها (لنفوپنی) ممکن است نشان دهنده ضعف سیستم ایمنی یا مصرف برخی داروها باشد.
مونوسیت ها
مونوسیت ها مسئول فاگوسیتوز هستند و در پاسخ ایمنی در برابر باکتری ها، قارچ ها و ویروس ها نقش دارند. افزایش مونوسیت ها(مونوسیتوز) ممکن است نشان دهنده عفونت مزمن، بیماری خودایمنی یا انواع خاصی از لوسمی باشد.
ائوزینوفیل ها
ائوزوینوفیل ها در واکنش های آلرژیک و عفونت های انگلی نقش دارند. افزایش ائوزینوفیل ها (ائوزینوفیلی) ممکن است نشان دهنده آلرژی، آسم، عفونت های انگلی یا انواع خاصی از سرطان باشد.
بازوفیل ها
بازوفیل ها در واکنش های آلرژیک نقش دارند و هیستامین آزاد می‌کنند. افزایش بازوفیل ها (بازوفیلی) نادر است و ممکن است نشان دهنده انواع خاصی از لوسمی یا سایر اختلالات خونی باشد.
توجه به این نکته ضروری است که تفسیر لوکوگرام باید توسط متخصصی انجام شود که میتواند تاریخچه پزشکی، علائم و سایر آزمایش های تشخیصی بیمار را برای تشخیص دقیق در نظر بگیرد.
آزمایش خون در تشخیص و درمان بیماری های حیوانات از حساسیت ویژه‌ای برخوردار است. همکاران ما در بخش آزمایشگاه بیمارستان دامپزشکی مرکزی آماده‌اند تا کلیه آزمایشات خونی مرسوم حیوانات خانگی را با دقت و حساسیت بالا انجام دهند تا در تشخیص و درمان بیماری حیوان خانگی شما خللی ایجاد نشود.