برخی از اقدامات دامپزشکی برای حیوان خانگی باید تحت بیهوشی انجام شوند (به عنوان مثال: دندانپزشکی، جراحی و برخی تصویربرداری‌های تشخیصی). به عبارت ساده، بیهوشی یک ناهوشیاری کنترل شده است که در آن سطح هوشیاری حیوان خانگی کنترل می‌شود تا احساس درد نکند و هنگام جراحی بی حرکت بماند. ما مطمئناً می‌خواهیم حیوانات خانگی‌مان در صورت امکان احساس درد نکنند. بعلاوه مهم است که آنها هنگام جراحی حرکت نکنند زیرا حرکت منجر به عوارض می‌شود. اکثر حیوانات خانگی سالم – حتی حیوانات خانگی مسن – هیچ مشکلی با بیهوشی ندارند و به طور کلی، خطرات بیهوشی، بیشتر به روش آن و سلامت عمومی حیوان مربوط است. اما به هر حال وقتی حیوان خانگی شما نیاز به بیهوشی دارد قدری نگران خواهید شد. بنابراین در این مقاله، به اقداماتی که قبل، در حین و پس از بیهوشی انجام می‌شود می‌پردازیم و در انتها خواهیم گفت که برای کاهش خطر بیهوشی حیوانات چه کارهایی می‌توان انجام داد.
اقداماتی که قبل از بیهوشی حیوانات خانگی انجام می‌شود
قبل از انجام بیهوشی، دامپزشک شما حیوان خانگی را از نظر فیزیکی کاملا معاینه می‌کند، سابقه پزشکی حیوان را بررسی می‌کند و در مورد عوامل خطر صحبت می‌کند. دامپزشک همچنین ممکن است از حیوان آزمایش خون بگیرد تا هرگونه نشانه‌ای از مشکل پزشکی در حال توسعه یا خطرات بالقوه بیهوشی را بررسی کند. اگر در مورد سلامت حیوان خانگی خود یا خطرات بیهوشی سؤالی دارید، حتما با دامپزشک مطرح کنید و از او توضیح بخواهید تا نهایتا بتوانید تصمیم بهتری برای سلامت و زندگی حیوان خود بگیرید.
قبل از بیهوشی، احتمالاً به حیوان خانگی شما یک آرامبخش داده می‌شود تا استرسش کاهش یابد. یک کاتتر (لوله نازک) داخل وریدی هم معمولا برای تزریق مایعات و داروها قرار داده می‌شود. داروی بیهوشی ممکن است با استنشاق گاز (با استفاده از دستگاه بیهوشی گاز)، انفوزیون داخل وریدی یا ترکیبی از این دو به حیوان منتقل شود.
اقداماتی که در حین بیهوشی حیوانات خانگی انجام می‌شود
حیوان خانگی شما تحت بیهوشی، همان نظارت و مراقبتی را دریافت می‌کند که انسان‌ها در حالت بیهوشی دریافت می‌کنند. این ممکن است شامل مایعات داخل وریدی و/یا داروهایی برای حمایت از گردش خون و فشار خون حیوان باشد. یک لوله مخصوص در نای حیوان خانگی شما قرار داده می‌شود تا گاز بیهوشی را منتقل کند و اکسیژن را به ریه‌های او برساند. سایر تجهیزات شامل پالس اکسیمتری برای اندازه گیری اکسیژن خون حیوان؛ پایش فشار خون؛ مانیتورینگ دما و پتوهای گرم کننده برای جلوگیری از هیپوترمی (دمای پایین بدن)، الکتروکاردیوگرافی (ECG) و همچنین (EKG )برای نظارت بر قلب حیوان.
اقداماتی که بعد از بیهوشی حیوانات خانگی انجام می‌شود
هنگامی که عمل انجام شود زمان بیدار شدن حیوان خانگی شما فرا می‌رسد. او برای بهبودی احتمالا در قفس یا لانه ساکت و نیمه تاریکی قرار می‌گیرد. حیوانات خانگی در این مدت به دقت تحت نظر قرار می‌گیرند تا اطمینان حاصل شود که به طور طبیعی بهبود می‌یابند و در صورت بروز هر گونه مشکلی به سرعت مراقبت‌های لازم را دریافت می‌کنند. در طول دوران نقاهت، از پدها و پتوها برای گرم نگه داشتن حیوان خانگی استفاده می‌شود. با این حال دیدن لرزش حیوان خانگی در حین بهبودی پس از بیهوشی غیرمعمول نیست. اما این لزوما به این معنی نیست که حیوان سردش است. برخی از حیوانات خانگی هم ممکن است در طول دوران نقاهت مدام ناله، واق واق یا میومیو کنند. لوله مخصوص زمانی برداشته می‌شود که حیوان خانگی شما به اندازه کافی بیدار باشد که عمل بلع را به طور معمول انجام دهد. بسته به وضعیت حیوان، ممکن است مایعات و/یا داروها تا زمان بهبودی ادامه یابند. بسته به روش و وضعیت پزشکی حیوان، ممکن است او در اواخر روز (پس از بهبودی کافی از بیهوشی) به خانه فرستاده شود. اما گاهی هم ممکن است نیاز باشد در بیمارستان بماند.
بیهوشی پرخطر چیست؟
زمانی که حیوان خانگی مشکلات سلامتی داشته باشد که خطر مرگ او را در حین بیهوشی افزایش دهند، بیهوشی برای او پر خطر محسوب می‌شود. این لزوما به معنی مرگ نیست اما احتمال دارد که این اتفاق بیفتد بنابراین شما باید برای این احتمال آماده باشید. برای تعیین اینکه چه کاری برای حیوان خانگی شما بهتر است باید مزایای بیهوشی را در مقابل خطرات آن بسنجید. در برخی موارد، برای کاهش ریسک بیهوشی، دامپزشک ممکن است شما را به یک بیمارستان دامپزشکی مجهز مانند بیمارستان دامپزشکی مرکزی ارجاع دهد تا ریسک بیهوشی بهتر مدیریت شود.
برای کاهش خطر بیهوشی حیوان خانگی خود چه کارهایی می‌توانید انجام دهید؟
شما به عنوان مراقب حیوان خانگی در کاهش خطر بیهوشی او نقش مهمی دارید. بنابراین باید موارد زیر را در نظر داشته باشید:
- به دامپزشک اطلاع دهید که آیا حیوان خانگی شما تا به حال به آرامبخش یا بیهوشی واکنش نشان داده است یا خیر.
- مطمئن شوید که دامپزشک شما از تمام داروها و مکمل‌ها (از جمله محصولات بدون نسخه) که حیوان خانگی شما دریافت می‌کند آگاه است.
- با مراقبت‌های پیشگیرانه منظم، حیوان خانگی خود را سالم نگه دارید.
- حیوان خانگی خود را در وزن مناسب نگه دارید.
- در صورت امکان برای جلوگیری از آسیب به حیوان خانگی خود اقداماتی را انجام دهید. (منظور جلوگیری از موارد اضطراری است که ممکن است نیاز به بیهوشی داشته باشند.)
- دستورالعمل‌های دامپزشک را قبل از بیهوشی دنبال کنید، به خصوص در مورد عدم مصرف غذا و/یا آب.
- دستورالعمل‌های دامپزشک را در مورد داروهایی که باید – یا نباید – قبل از بیهوشی به حیوان خانگی خود بدهید، دنبال کنید.
سخن آخر
بسیاری از ما در مورد بیهوش شدن خود مضطرب هستیم، بنابراین قابل درک است اگر در مورد بیهوشی حیوان خانگی‌مان هم مضطرب و نگران باشیم. اما از آنجا که متدهای بی هوشی حیوانات راه درازی را پیموده است و ایمن‌تر از گذشته شده جای نگرانی زیادی وجود ندارد. به خصوص که یک تیم دامپزشکی آموزش دیده خطر بیهوشی حیوان را تا حد بسیار زیادی کاهش می‌دهد.
مانند هر روش پزشکی، بیهوشی نیز خطراتی دارد. این خطرات شامل طیف متنوعی از مشکلات جزئی مانند استفراغ خفیف پس از به هوش آمدن تا مشکلات تهدید کننده زندگی مانند ایست قلبی یا سکته مغزی است. مرگ و میر ناشی از بیهوشی نادر است. با این حال ممکن است عوارضی رخ دهد اما تیم دامپزشکی تمام اقدامات احتیاطی لازم را برای اطمینان از ایمن بودن حیوان انجام می‌دهند و بی هوشی را ایمن و قابل تحمل می‌کنند. خطرات بی هوشی باید همیشه همراه با فواید آن سنجیده شوند و خطرات و مزایای جایگزین‌های بیهوشی را نیز باید در نظر بگیریم. در شرایط اورژانسی و تهدیدکننده زندگی، معمولاً خطر بیهوشی در مقایسه با خطر عدم انجام عمل اورژانسی بسیار کم است. اگر برخی از عارضه‌های موجود را بتوان با درمان‌های غیرجراحی کنترل کرد، فرصت بیشتری برای به تعویق انداختن بی هوشی وجود دارد.
اما در صورتی که دامپزشک تشخیص بدهد که حیوان نیاز به جراحی و بیهوشی دارد بهتر است با او در مورد پروتکل‌های بیهوشی در بیمارستان صحبت کنید: چه اتفاقی میفتد، چه کسانی کار بیهوشی را انجام می‌دهند و چگونه از حیوان خانگی شما مراقبت می‌کنند. دامپزشک، رویه و پروتکل‌ها را به شما توضیح می‌دهد و کمک می‌کند خیالتان راحت شود. اگر حیوان خانگی‌تان یک کیس پرخطر برای بیهوشی محسوب می‌شود یا قبلاً عوارض بیهوشی داشته بهتر است جراحی را تحت نظارت متخصص بیهوشی انجام دهید. در بیمارستان دامپزشکی مرکزی انواع جراحی‌های پیچیده به کمک متخصصان با تجربه در امر بیهوشی انجام می‌شوند. همکاران ما ابتدا وضعیت سلامتی حیوان را به دقت بررسی می‌کنند و بهترین روش بیهوشی را برای او به کار می‌برند.
