کلسی ویروس گربه سانان یکی از عوامل اصلی عفونت‌های تنفسی فوقانی و بیماری‌های دهانی در گربه‌هاست. این ویروس در تمام نقاط جهان وجود دارد و گربه‌ها از جمله گربه‌های خانگی و گربه‌های وحشی را به‌طور گسترده آلوده میکند.
علائم این عفونت میتواند از مشکلات تنفسی ساده تا بیماری‌های جدی‌تر و حتی مرگبار را شامل شود. در مقاله همه چیز درباره کلسی ویروس گربه، به بررسی علائم، راه‌های انتقال، درمان و پیشگیری از کلسی ویروس در گربه ها پرداخته‌ایم.
علائم بالینی عفونت کلسی ویروس در گربه سانان
علائم کلسی ویروس در دستگاه تنفسی فوقانی گربه (شامل بینی و گلو) نمایان می‌شود؛ علائم کلسی ویروس شامل:
- عطسه
- احتقان بینی
- التهاب ملتحمه (التهاب غشای پوشاننده پلک‌ها)
- و ترشح از بینی یا چشم‌هاست (این ترشحات ممکن است شفاف باشند یا رنگ زرد یا سبز به خود بگیرند.)
علائم خاص
علاوه بر این علائم معمولی، گربه هایی که به کلسی ویروس آلوده شده‌اند:
- اغلب زخم‌هایی در زبان، کام سخت، لثه‌ها، لب‌ها یا بینی دارند.
- این گربه‌ها معمولاً در اثر درد زیاد، بیشتر از حد معمول آب دهان بیرون می‌ریزند یا حتی ترشح میکنند.
سایر علائم
علائم دیگر عفونت تنفسی فوقانی شامل:
- بی‌اشتهایی
- کسالت
- تب
- بزرگ شدن غدد لنفاوی
- چشمان ریز شده
برخی از سویه‌های کلسی ویروس در گربه ممکن است باعث ایجاد لنگش، دردناک ناگهانی در یک یا چند مفصل در گربه‌های آلوده شوند؛ این لنگش بیشتر در بچه گربه ها مشاهده می‌شود.
یک سویه خاص از کلسی ویروس میتواند باعث ایجاد بیماری شدید و عمومی در گربه شود. علائم اولیه شامل مشکل در چشم‌ها، بینی و دهان است اما گربه آلوده به سرعت تب بالا، افسردگی شدید، ورم در پاها ویا صورت، زردی و علائم بیماری‌های چندگانه ارگان‌ها را نشان میدهد. این سویه خاص کلسی ویروس بسیار مسری است و نرخ مرگ و میر گزارش‌شده آن تا 67% است.
چگونه گربه ها به عفونت کلسی ویروس مبتلا می شوند؟
کلسی ویروس گربه بسیار مسری است و گربه های آلوده می‌توانند ویروس را از طریق بزاق یا ترشحات بینی و چشم خود پراکنده کنند. اگر یک گربه آلوده عطسه کند، ذرات ویروس می‌توانند تا چند متر در هوا پخش شوند. گمان می‌رود که ویروس از طریق ادرار یا مدفوع نیز منتقل شود اما این روش به‌عنوان منبع اصلی عفونت در نظر گرفته نمی‌شود.
ویروس میتواند تا یک هفته در محیط آلوده زنده بماند (و احتمالاً در مکان‌های خنک و مرطوب مدت بیشتری باقی بماند). گربه‌های حساس ممکن است از طریق تماس مستقیم با یک گربه آلوده یا از طریق قرار گرفتن در معرض اشیاء آلوده به ترشحات عفونی، به ویروس مبتلا شوند. افرادی که با اشیاء آلوده یا گربه‌های آلوده تماس دارند، ویروس را به گربه‌های حساس منتقل میکنند.
اگرچه همه گربه‌های حساس ممکن است به این ویروس مبتلا شوند، اما علائم کلسی ویروس در بچه گربه ها معمولاً شدیدتر است.
عفونت کلسی ویروس چقدر در بدن گربه می ماند؟
پس از اینکه گربه‌ای به کلسی‌ویروس آلوده شد، دوره نهفتگی 2-6 روزه خواهد داشت تا علائم بالینی ظاهر شود و پس از ظهور معمولاً 14-21 روز به طول می‌انجامد. در طول این مدت، بیماری گربه ممکن است برای دیگر گربه‌ها مسری باشد. گربه‌های آلوده حداقل برای 2-3 هفته ویروس را در ترشحات بدن خود نشان خواهند داد.
پس از بهبودی ظاهری از بیماری تا نیمی از گربه‌های آلوده ممکن است وارد حالت ناقل شوند، به طوری که همچنان ویروس را منتقل میکنند. در برخی از این گربه‌ها، حالت ناقل ممکن است تنها برای چند ماه ادامه یابد، اما در درصد کمی از گربه‌ها، این حالت ممکن است برای تمام عمر باقی بماند.
گربه‌های ناقل ممکن است یا علائمی از عفونت نداشته باشند یا در حال رها کردن کلسی ویروس به عنوان منبع مهم عفونت برای گربه‌های حساس عمل کنند. گربه‌های ماده که ناقل این ویروس هستند ممکن است عفونت را به بچه های خود منتقل کنند.
تشخیص کلسی ویروس در گربه ها
در بیشتر موارد، تشخیص مقدماتی عفونت کلسی ویروس بر اساس علائم بالینی خاص، به‌ویژه در صورتی که زخمی وجود داشته باشند، انجام می‌شود. تشخیص قطعی ویروس همیشه ضروری نیست اما ممکن است برای گربه‌ای دچار عفونتی شده باشد که به درمان پاسخ ندهد، توصیه شود.
تشخیص بیماری کلسی ویروس در گربه ها ممکن است با جمع‌آوری نمونه‌هایی از سلول‌ها و ترشحات از دهان، بینی یا چشم‌ها و ارسال این نمونه‌ها به آزمایشگاه برای آزمایش‌های تخصصی مانند جداسازی ویروس، شناسایی با استفاده از تست PCR (واکنش زنجیره‌ای پلیمراز) یا رنگ‌آمیزی ایمنی‌هستوشیمی انجام شود.
اگر عفونت به ریه‌ها سرایت کرده باشد، نمونه‌هایی برای بررسی از طریق روشی به نام شست‌وشوی ترانستراشه‌ای جمع‌آوری می‌شود. اگر گربه‌ای علائم ناگهانی لنگش نشان دهد، ممکن است عکس برداری با اشعه ایکس توصیه شود تا علل دیگر مانند آسیب بررسی شود.
اگر گربه‌ای علائم تنفسی مداوم داشته باشد، دامپزشک آزمایش‌های تشخیصی اضافی مانند عکس‌برداری از قفسه سینه یا جمجمه، آزمایش خون یا کشت و آزمایش حساسیت ترشحات غیر طبیعی را توصیه خواهد کرد.
درمان بیماری کلسی ویروس گربه
بیشتر گربه‌ها با عفونت ساده کلسی ویروس در خانه به‌طور طبیعی درمان میشوند. دامپزشک ممکن است دارویی برای چشم تجویز کند تا در صورتی که گربه ترشح چشمی چرکی (سبز یا زرد) داشت، به‌طور موضعی استفاده شود.
اگرچه عفونت‌های ویروسی به داروهای ضد باکتری پاسخ نمی‌دهند، داروهای ضد باکتری طیف وسیع (مانند آموکسی‌سیلین-کلاوولانات، داکسی‌سایکلین یا آزیتروما‌یسین) ممکن است برای جلوگیری از عفونت‌های باکتریایی ثانویه تجویز شوند که میتواند بیماری را پیچیده‌تر کند، به‌ویژه در بچه گربه های مبتلا به کلسی ویروس.
داروهای ضد التهابی ممکن است توسط دامپزشک (تزریق یک‌باره) برای تسکین علائم لنگش تجویز شود. گربه‌هایی که زخم‌های مداوم دارند، ممکن است از درمان‌هایی که از سیستم ایمنی پشتیبانی میکنند، بهره‌مند شوند.
گربه‌هایی که احتقان بینی یا راه‌های هوایی دارند، ممکن است با افزایش رطوبت محیط بهتر شوند. بردن گربه به حمام بخار برای 10-15 دقیقه چندین بار در روز. برای کاهش تحریک ناشی از ترشحات توصیه می‌شود. بهتر است ترشحات از صورت یا چشم‌های گربه با دستمال مرطوب پاک شوند.
از آنجا که گربه‌ها با عفونت تنفسی معمولاً حس بویایی خود را از دست می‌دهند، اغلب اشتهای کمتری دارند – تغذیه با غذای کنسروی کمی گرم و خوش‌طعم ممکن است به افزایش اشتهای آنها کمک کند. در برخی موارد، ممکن است از داروی محرک اشتها استفاده شود.
اگر گربه‌ای دچار کم‌آبی بدن، افسردگی یا بیماری شدید باشد، دامپزشک بستری شدن در بیمارستان و درمان‌های حمایتی شدیدتر مانند مایعات وریدی و دیگر درمان‌ها را توصیه خواهد کرد.
پیشگیری از کلسی ویروس در گربه
از آنجا که کلسی ویروس گربه یک بیماری بسیار مسری است و گربه‌های ظاهراً سالم ممکن است ناقل این بیماری باشند، جلوگیری از قرار گرفتن گربه شما در معرض ویروس میتواند دشوار باشد. مراکز نگهداری، انجمن‌های حیوانات، پناهگاه‌های حیوانات و نمایشگاه‌های گربه‌ها از مکان‌هایی هستند که گربه‌های حساس می‌توانند به راحتی در معرض کلسی‌ویروس قرار گیرند.
واکسن ۳ گانه گربه که به گربه‌ها زده می‌شود شامل ایمن‌سازی علیه کلسی ویروس است و به کاهش شدت بیماری و کوتاه‌تر شدن طول مدت بیماری در صورت قرار گرفتن گربه در معرض ویروس کمک میکند.
بچه گربه‌ها به چندین دوز واکسن این ویروس در بین سنین 8 تا 20 هفته نیاز دارند و حداقل یک دوز دیگر یک سال بعد باید تزریق شود. پس از این دوره ابتدایی، واکسن باید هر سه سال یک بار ب طور مرتب تجویز شود.
آیا دیگر گربه های خانه در خطر ابتلا به عفونت هستند؟
گربه آلوده به کلسی ویروس، در دوره نهفتگی و حداقل 3 هفته پس از بروز علائم برای دیگر گربه‌ها ناقل است. گربه ناقل کلسی ویروس ممکن است برای دیگر گربه‌ها مسری باشد. گربه‌هایی که واکسینه نشده‌اند، بچه گربه‌ها یا گربه‌هایی که مشکلات زمینه‌ای مزمن دارند، بیشتر مستعد ابتلا هستند و ممکن است دچار بیماری شدید شوند.
در بیشتر موارد، گربه‌های بالغ بالای 3 سال یا گربه‌هایی که به‌طور کافی واکسینه شده‌اند، ممکن است تنها دچار نوع خفیف بیماری شوند و بدون درمان خود به خود بهبود پیدا کنند.
یک مرور سریع
بیماری کلسی ویروس گربه یک بیماری ویروسی مسری است که به‌طور عمده دستگاه تنفسی فوقانی گربه‌ها را تحت تاثیر قرار میدهد. علائم اصلی این بیماری شامل عطسه، احتقان بینی، التهاب چشم و زخم‌های دهانی است.
این ویروس از طریق ترشحات بدن گربه آلوده به گربه‌های دیگر منتقل می‌شود. کلسی ویروس در بچه گربه ها میتواند عوارض شدیدی ایجاد کند. در حالی که درمان خانگی کلسی ویروس گربه روی بیشتر مبتلایان اثر میکند، برخی گربه‌ها ممکن است نیاز به درمان‌های ویژه و بستری در بیمارستان داشته باشند.
واکسیناسیون به‌عنوان بهترین روش پیشگیری از کلسی ویروس شناخته می‌شود. بنابراین در صورتی که گربه‌ای به سرپرستی گرفتید از برنامه واکسیناسیون او را جدی بگیرید و در صورت بروز اولین نشانه‌های مشکوک، گربه را برای معاینه به بیمارستان دامپزشکی مرکزی منتقل کنید تا توسط همکاران ما در بخش داخلی معاینه شود.
سوالات متداول
آیا انسان‌های اطراف گربه مبتلا له کلسی ویروس در خطر ابتلا هستند؟
کلسی ویروس بسیار گونه‌محور است و هیچ خطری برای انسان‌ها یا سایر گونه‌های حیوانی ندارد.
آیا کلسی ویروس ممکن است تا آخر عمر در بدن گربه بماند؟
بله برخی گربه‌ها حتی پس از درمان تا آخر عمر ناقل ویروس خواهند بود.
آیا کلسی ویروس به سگ‌ها و سایر حیوانات منتقل می‌شود؟
خیر کلسی‌ویروس فقط گربه سانان را مبتلا میکند.
آیا مداوای خانگی کلسی ویروس ممکن است؟
بله برای بیشتر سویه‌های کلسی ویروس، گربه‌های بالغی که بیشتر از 3 سال دارند یا گربه‌هایی که به‌طور کافی واکسینه شده‌اند، ممکن است تنها دچار بیماری خفیف شوند که بدون درمان خود به خود بهبود می‌یابد.
منبع: vcahospitals
