نوار عصب و عضله دو روش تشخیصی است که برای بررسی فعالیت عصبی و عضلانی استفاده می‌شود. نوار عصب عضله به دامپزشک در تشخیص آسیب‌های عصبی و گاهی آسیب‌های عضلانی کمک زیادی می‌کند. به‌عنوان‌مثال در حیواناتی که شاهد آسیب به اعصاب محیطی هستیم و دست یا پای حیوان فلج شده است، با نوار عصب عضله می‌توانیم شدت آسیب‌دیدگی را تشخیص دهیم. اگر این آسیب‌دیدگی قابل‌برگشت باشد، می‌توان درمان‌های لازم را متناسب با شدت آسیب‌دیدگی انجام داد. برای آشنایی بیشتر با این تست و نحوه انجام آن، تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
نوار عصب و عضله (EMG/NCS)
در بسیاری از موارد دامپزشکان نمی‌دانند شدت آسیب اعصاب محیطی چگونه است؛ آیا این آسیب‌دیدگی کامل است یا خیر. در این شرایط روند درمان می‌تواند فیزیوتراپی یا عمل جراحی برای قطع عضو باشد. با نوار عصب عضله، دامپزشک می‌تواند مقدار آسیب را تشخیص دهد و اگر آسیب عصب کامل نبود، به‌عنوان‌مثال از قطع دست حیوان جلوگیری کند. در اعصاب مرکزی و آسیب‌های نخاعی و دیسک‌ها، شدت و محل آسیب‌دیدگی را هم می‌توان با این تست تشخیص داد. نحوه عملکرد نوار عصب و عضله به‌صورت زیر است:
1. الکترومیوگرافی (EMG):
الکترومیوگرافی برای بررسی فعالیت عضلانی استفاده می‌شود. در الکترومیوگرافی الکترودهای کوچکی در سطح پوست قرار می‌گیرند تا از طریق آنها سیگنال‌های الکتریکی تولید شده، توسط عضلات ضبط شود. این سیگنال‌ها نشان می‌دهند که عضلات حیوان در چه وضعیتی هستند. این تست وجود اختلالاتی مانند تشنج‌ها یا ضعف عضلات را نشان می‌دهد.
2. تست هدایت عصبی (NCS):
تست هدایت عصبی نیز برای بررسی فعالیت عصبی استفاده می‌شود. در این روش، تحریک الکتریکی به عصب‌ها اعمال می‌شود و سیگنال‌های الکتریکی تولید شده توسط عصب‌ها ضبط می‌شوند. این سیگنال‌ها نشان می‌دهند که آیا عصب‌ها به طور صحیح کار می‌کنند یا خیر.
نکات مهم قبل از گرفتن نوار عصب و عضله
گاهی گرفتن نوار عصب و عضله برای حیوان ضروری است. در ادامه، توصیه‌هایی برای گرفتن نوار عصب و عضله در حیوانات خانگی را ذکر می‌کنم:
- تجهیزات مناسب: مطمئن باشید بهترین تجهیزات برای گرفتن نوار عصب و عضله در دسترس شما قرار دارد. این تجهیزات شامل الکترودها، دستگاه ضبط نوار عصب و عضله و مواد ضدعفونی می‌شود. مرکز درمانی را انتخاب کنید که از تجهیزات کامل و به‌روز برخوردار باشند.
- آرامش حیوان: حتماً در هنگام انجام تست، حیوان خانگی در محیط آرامی باشد. استفاده از تکنیک‌های آرام کردن حیوان و محدود کردن هر گونه تنشی، این فرایند تشخیصی را برای حیوان راحت‌تر می‌کند.
- پیگیری و مراقبت بعد از انجام تست: پس از گرفتن نوار عصب و عضله، باید پیگیری و مراقبت مناسبی از حیوان خود داشته باشید. به توصیه‌ها و دستورات دامپزشک گوش کنید و هر گونه ناراحتی یا علایم غیرعادی را به آنها اطلاع دهید.
- احساس درد: ممکن است پس از انجام تست، حیوان تا یک روز بعد از آن، با درد عضلاتی مواجه شود. این درد معمولاً موقت است و به‌تدریج از بین می‌رود.
- احساس درد غیرعادی: درصورتی‌که در محل ورود سوزن‌های الکترود به پوست، متوجه درد غیرعادی در حیوان شدید، این موضوع را با دامپزشک خود در میان بگذارید. ممکن است محل تزریق عفونت کرده باشد که باید توسط دامپزشک بررسی شود.
نحوه گرفتن نوار عصب و عضله در حیوانات
روش‌های مختلفی برای گرفتن نوار عصب و عضله در حیوانات وجود دارد. انتخاب روش مناسب به نوع حیوان و هدف ما از تست و تخصص حرفه‌ای دامپزشک بستگی دارد. در ادامه مقاله روش معمول گرفتن نوار عصب و عضله در حیوانات را برایتان توضیح می‌دهیم:
- آماده‌سازی حیوان برای انجام تست: حیوان باید در یک محیط آرام و راحت قرار بگیرد تا برای انجام تست عصب و عضله آماده شود.
- ضدعفونی‌کردن محل موردنظر: قسمتی از بدن حیوان که قرار است تحت تست قرار بگیرد، با مادة ضدعفونی مانند الکل پاک‌سازی می‌شود. این کار به‌منظور جلوگیری از عفونت و کاهش ریسک عوارض مربوط به تزریق انجام می‌شود.
- تزریق الکترودها: الکترودها به محل موردنظر تزریق می‌شوند. الکترودهای نوار عضله در ناحیه عضلاتی قرار می‌گیرند. الکترودهای نوار عصب نیز در نزدیکی عصب موردنظر قرار می‌گیرند.
- ضبط سیگنال: پس از تزریق الکترودها، سیگنال‌های عصبی و عضلانی ضبط می‌شوند. این سیگنال‌ها توسط دستگاه ضبط نوار عصب و عضله گرفته می‌شوند و برای تحلیل و بررسی بیشتر مورد استفاده قرار می‌‌گیرد.
- پایان تست و برداشتن الکترودها: پس از پایان تست، الکترودها از بدن حیوان برداشته می‌شوند. محل تزریق مجدداً ضدعفونی می‌شود.
گرفتن نوار عصب و عضله در حیوانات، به تخصص نیاز دارد. اجرای صحیح و دقیق این تست‌ها باید توسط دامپزشک متخصص انجام شود؛ تا خطری برای حیوان پیش نیاید و نتایج دقیق و قابل‌اعتمادی از تست عصب و عضله به دست بیاوریم.
سخن پایانی
استفاده از نوار عصب و عضله در تشخیص بیماری‌ها و مشکلات عصبی و عضلانی حیوانات بسیار مفید است. این تست به دامپزشکان کمک می‌کند تا تشخیص دقیق‌تری از مشکلات حیوانات خانگی داشته باشند و متناسب با آن، برنامه درمان حیوان را تعیین کنند. توجه داشته باشید برای انجام نوار عصب و عضله نیازمند تخصص و تجهیزات مناسبی هستیم. برای انجام این تست شما می‌توانید به بیمارستان دامپزشکی مرکزی تهران مراجعه کنید. در صورت نیاز به مشاوره، همکاران ما می‌توانند شما را بیشتر در این زمینه راهنمایی کنند.
