یکی از شایع‌ترین عوارض که در پی مشکلات گوارشی سگ و گربه مشاهده می‌شود، عارضه‌ای به نام کولیت (Colitis) است. کولیت سگ و گربه به معنای التهاب روده بزرگ است که به‌عنوان یک عارضه شایع شناخته شده و به علت زمینه‌های ژنتیکی و تغییر در جیره غذایی یا استفاده از یک ماده خوراکی جدید به وجود می‌آید. ماده خوراکی جدید، به معنای غذای متفاوت نیست، بلکه می‌تواند به معنای یک غذای تشویقی یا ماده غیرخوراکی نیز باشد که حیوان به‌اشتباه آن را خورده است. درصورتی‌که حیوان به این ماده جدید، حساسیت داشته باشد، علائم کولیت سگ و گربه مشاهده خواهد شد. در ادامه ضمن برشمردن علائم این عارضه، به روش‌های درمانی و پیشگیری از آن نیز اشاره خواهیم کرد.
علت ایجاد کولیت سگ و گربه
از جمله مهم‌ترین علت‌های کولیت حاد سگ و گربه می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
- استرس زیاد مانند مسافرت، جابه‌جایی یا تغییرات محیطی
- خوردن مواد غذایی حساسیت‌زا، آلوده یا مسموم
- بی‌احتیاطی در رژیم غذایی مانند مصرف مواد غیرخوراکی و مواد خارجی
- تغییرات ناگهانی در مصرف مواد غذایی جدید
- مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها
- حضور طولانی‌مدت در محیط دارای رطوبت زیاد
- زمینه ژنتیکی
زمینه ژنتیکی ابتلای سگ و گربه به کولیت
همان‌طور که اشاره شد، یکی از مهم‌ترین عوامل در بروز عارضه کولیت در حیوانات خانگی نظیر سگ و گربه، زمینه ژنتیکی در ابتلا به کولیت است. در واقع بعضی از حیوانات و نژادها مستعد ابتلا به این عارضه هستند. به طور مثال، نژاد گلدن رتریور (Golden Retriever) جزو نژادهایی است که مستعد کولیت و عارضه IBD (بیماری التهابی روده) است. عارضه IBD، در واقع نوع مفصل‌تر و شدیدتری از کولیت به‌حساب می‌آید که بخش‌های مختلف سیستم گوارشی را درگیر می‌کند. همچنین در نژاد بولداگ فرانسوی (French Bulldog) و بوکسورهای جوان (Boxer)، امکان ابتلا به یک نوع نادر کولیت به نام کولیت گرانولوماتوز (Granulomatous) بیشتر از سایر نژادها است.
علائم کولیت در گربه و سگ
علائم کولیت سگ و گربه می‌تواند متنوع و متفاوت باشد، اما اگر شایع‌ترین این علائم را بشناسید، می‌توانید در سریع‌ترین زمان ممکن تشخیص دهید که آیا ناراحتی حیوان، مربوط به کولیت است یا خیر. در صورت افزایش شدت علائم کولیت در گربه و سایر حیوانات، بهتر است سریعاً به دامپزشک مراجعه کنید. از جمله مهم‌ترین علائم کولیت در حیوانات خانگی می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
- افزایش تعداد دفعات دفع مدفوع
- دفع سخت و دردناک مدفوع
- حجم و میزان کم مدفوع و حالت روان و بدون قوام
- امکان وجود ترکیبات خونی یا ترکیبات ژله‌ای در مدفوع
- وجود مخاط در مدفوع سگ یا گربه
- امکان بی‌اختیاری در دفع مدفوع
- اشتهای خوب و عدم استفراغ در حیوانات مبتلا به کولیت اولیه
- درد شدید شکمی و استفراغ در حیوانات مبتلا به کولیت حاد
با مشاهده علائم کولیت مزمن در حیوانات خانگی خود، زمانی را برای انجام آزمایش های روتین سگ و گربه در نظر بگیرید و برای درمان اقدام کنید. به این منظور می‌توانید از دامپزشکان باتجربه بیمارستان دامپزشکی مرکزی تهران کمک بگیرید.
پیشگیری از بیماری کولیت در سگ ها و گربه ها
به‌طورکلی، عوارض گفته شده شامل کولیت و IBD، علی‌رغم اینکه می‌توانند برای حیوان بسیار آزاردهنده باشند، اما کاملاً قابل‌کنترل و پیشگیری هستند. مهم‌ترین اقدامی که می‌توان برای پیشگیری از بیماری کولیت در سگ و گربه انجام داد، اضافه‌کردن تدریجی هرگونه ماده و ترکیب خوراکی به رژیم غذایی حیوان است.
البته باید توجه داشته باشید که اضافه‌کردن هم‌زمان چند ماده غذایی توصیه نمی‌شود. زیرا اگر یک ماده موجب ناسازگاری غذایی شود، تشخیص آن برای دامپزشک سخت خواهد بود. اما اگر به‌تدریج مواد غذایی جدید را به رژیم حیوان اضافه کنید، در صورت بروز هرگونه مشکل، امکان تشخیص و درمان مناسب، برای دامپزشک راحت‌تر است.
همچنین درصورتی‌که تشخیص دهید علائم کولیت روده سگ یا گربه به علت مصرف ماده غذایی خاصی است، با قطع مصرف آن، در مدت دو الی سه روز، علائم عارضه فروکش کرده و حیوان شما به‌مرور بهبود پیدا می‌کند؛ به‌طوری‌که نیاز به ویزیت توسط دامپزشک احساس نمی‌شود. اما اگر شدت علائم زیاد باشد و سگ یا گربه شما دچار استفراغ، درد شدید شکمی و بی‌اشتهایی شوند، بهتر است در کوتاه‌ترین زمان ممکن به دامپزشک مراجعه کنید.
درمان کولیت حیوانات خانگی
کولیت یا التهاب روده بزرگ در حیوانات خانگی سگ و گربه عارضه‌ای قابل‌درمان است که با وجود بروز علائم ناخوشایند در صورت اقدام به‌موقع به‌سادگی درمان می‌شود. توصیه می‌شود در زمان مراجعه به بیمارستان دامپزشکی مرکزی تهران، تاریخچه کامل و شرح‌حال مناسبی را در اختیار دامپزشکان بیمارستان قرار دهید تا آنها بتوانند بهترین تشخیص و درمان را برای حیوان شما در نظر بگیرند.
نکته مثبت در مورد مراجعه به بیمارستان دامپزشکی مرکزی تهران این است که بیمارستان مجهز به تجهیزات درمانی کاملی است و شما برای درمان زخم روده سگ یا گربه خود، نیازی به مراجعه به مراکز جداگانه برای جراحی و تصویربرداری حیوانات ندارید؛ در بیمارستان و زیر نظر دامپزشکان حاذق، حیوان خانگی شما درمان خواهد شد.
سخن پایانی
توصیه می‌شود برای جلوگیری از کولیت سگ و گربه یا درمان کولیت سگ و سایر حیوانات، واکسیناسیون حیوان را تکمیل کنید و برنامه ضد انگل آنها را رعایت نمایید. هر روز آب تمیز و تازه برای حیوان بگذارید تا آب موردنیاز بدن او تأمین شود و بهتر است آرامش را در خانه برقرار کنید تا استرس سگ و گربه شما به حداقل برسد و درمان کولیت گربه یا سگ شما سریع‌تر حاصل شود. در نهایت از تغییر ناگهانی رژیم غذایی حیوان و دادن غذای انسان به او جداً خودداری کنید.
در صورت داشتن هر گونه سوال در مورد بیماری کولیت در حیوانات خانگی با شماره‌های مندرج در سایت تماس بگیرید.
