رادیوگرافی قفسه سینه یک روش رایج برای تشخیص بیماریهاست که برای مشاهده مایع داخل یا اطراف ریه ها یا هوای اطراف ریه ها به کار میرود. اگر حیوانی با آسیب قفسه سینه یا تنگی نفس به نزد دامپزشک برده شود، قبل از هر چیز رادیوگرافی قفسه سینه انجام میشود. دامپزشک با استفاده از این تصاویر، مشکلات قلبی، ذات الریه، هواجنبی، شکستگی دنده ها، آمفیزم، سرطان یا هر بیماری دیگری را تشخیص میدهد. از این روش میتوان برای تعیین اثربخشی یک درمان خاص استفاده کرد. در برخی کیسها برای تعیین اینکه آیا مشکل در حال بهبود است یا خیر، یک سری عکس رادیوگرافی از قفسه سینه در فواصل مختلف زمانی تهیه میشود.
کاربرد رادیوگرافی قفسه سینه در سگ و گربه
رادیوگرافی یا تصویربرداری با اشعه ایکس کاربردهای مختلفی دارد. برخی از متداول ترین کاربردهای رادیوگرافی در حیوانات خانگی عبارتند از:
تعیین وضعیت ریه ها
رادیوگرافی قفسه سینه میتواند سرطان، عفونت یا هوای محبوس شده در فضای اطراف ریه را تشخیص دهد. همچنین از این تست برای نشان دادن بیماری های مزمن ریوی مانند آمفیزم یا فیبروز کیستیک و عوارض مربوط به این بیماری ها استفاده میشود.
مشکلات ریوی مربوط به قلب
رادیوگرافی قفسه سینه میتواند تغییرات یا مشکلات ریه ناشی از مشکلات قلبی را تشخیص دهد. به عنوان مثال، مایع در ریه ها (ادم ریوی) ممکن است نتیجه نارسایی احتقانی قلب باشد.
تعیین اندازه و طرح کلی قلب
تغییر در اندازه و شکل قلب ممکن است نشان دهنده نارسایی قلبی، مایع اطراف قلب (افیوژن پریکارد) یا مشکلات دریچه قلب باشد.
رگ های خونی
از آنجایی که طرح کلی رگ های بزرگ نزدیک قلب (آئورت و شریان ریوی) در عکس قفسه سینه مشهود است، آنوریسم آئورت و سایر مشکلات عروق خونی یا بیماریهای مادرزادی قلبی را مشخص میکند.
رسوب کلسیم
رادیو گرافی (اشعه ایکس) قفسه سینه میتواند وجود کلسیم در قلب و عروق خونی را مشخص کند. وجود رسوبات کلسیم ممکن است نشان دهنده آسیب دریچه های قلب، عروق کرونر، عضله قلب یا کیسه محافظ اطراف قلب باشد. رسوب کلسیم در ریه ها اغلب به دلیل یک عفونت قدیمی و درمان نشده است.
شکستگی
شکستگی دنده و ستون فقرات یا سایر مشکلات استخوانی ممکن است در عکس قفسه سینه قابل مشاهده باشد.
تغییرات بعد از عمل
رادیوگرافی قفسه سینه برای بررسی بهبودی بیمار پس از جراحی قفسه سینه مانند جراحی قلب، ریه یا مری بسیار مفید است. دامپزشک میتواند با این روش خطوط یا لولههایی که حین جراحی برای بررسی نشت هوا یا مناطق تجمع مایع یا هوا قرار داده میشوند را بررسی کند.
ضربان ساز، الکتروشوک قلبی یا کاتتر
ضربان ساز و و الکتروشوک قلبی، سیمی دارند که به قلب متصل میشود و دامپزشک را از طبیعی بودن ضربان و ریتم قلب مطلع میسازد. کاتتر یک لوله بسیار کوچک است که برای رسانش دارو یا دیالیز استفاده میشود. معمولاً پس از قرار دادن وسایل پزشکی برای اطمینان از قرارگیری صحیح آنها رادیوگرافی انجام میشود.
خطرات رادیوگرافی قفسه سینه
ممکن است نگران قرار گرفتن حیوان در معرض اشعه ایکس باشید، به خصوص اگر این کار به طور منظم انجام شود. اما میزان تشعشعات اشعه ایکس بسیار کم است، این مقدار حتی کمتر از میزان تشعشعی است که از محیط اطراف وارد بدن میشود. با این حال ممکن است یک پیش بند محافظ به حیوان بسته شود. در صورتی بارداری هم روشهایی وجود دارند که از شکم در برابر تابش محافظت میکنند.
آماده سازیهای قبل از رادیوگرافی در حیوانات خانگی
قبل از رادیوگرافی قفسه سینه، معمولاً باید لباس حیوان را از کمر به بالا درآورید و لباس مخصوص بپوشید. همچنین باید قلاده حیوان را باز کنید. چون لباس ها و متعلقات اضافی در تصاویر اشعه ایکس اختلال ایجاد میکنند.
رادیوگرافی سگ و گربه چگونه انجام میشود؟
در طول این روش، بدن حیوان بین دستگاهی که اشعه ایکس تولید میکند و صفحه نمایشی که تصاویر را به صورت دیجیتالی میسازد، قرار میگیرد. ممکن است حیوان را در موقعیتهای مختلف بخوابانند تا تصاویری از قسمتهای مختلف قفسه سینه گرفته شود.
نتایج رادیوگرافی در حیوانات خانگی
اشعه ایکس قفسه سینه یک تصویر سیاه و سفید از اندام های قفسه سینه ایجاد میکند. ساختارهایی که تابش را مسدود میکنند به رنگ سفید و ساختارهایی که اجازه عبور اشعه را میدهند به رنگ سیاه ظاهر میشوند. از آنجایی که استخوان ها بسیار متراکم هستند، سفید ظاهر میشوند. قلب نیز به عنوان یک منطقه روشن نشان داده میشود. ریه ها پر از هوا میشوند و بنابراین مقدار کمی از تابش را مسدود میکنند. در نتیجه آنها تیره تر از بقیه مناطق به نظر میرسند.
رادیولوژیست، تصاویر به دست آمده را تجزیه و تحلیل میکند و به دنبال سرنخهایی میگردد که مشکلاتی مانند نارسایی قلبی، مایع اطراف قلب، سرطان یا سایر بیماریها را نشان میدهند.
در بخش رادیولوژی بیمارستان دامپزشکی مرکزی، کلیه امور مرتبط با رادیوگرافی قفسه سینه زیر نظر متخصص رادیولوژی انجام میشود و در صورتی که در تصویر رادیوگرافی مشکلی پیدا شود، حیوان فورا به بخش مربوطه ارجاع داده میشود تا مداخلات لازم صورت گیرد.
