در برخی از موارد دامپزشک برای تشخیص بیماری قلبی در حیوان خانگی شما تصویربرداری تشخیصی انجام می‌دهد. یکی از انواع تصویربرداری‌هایی که به تشخیص عامل بیماری کمک میکند اکوکاردیوگرافی است. ممکن است با این سوال روبه‌رو شوید که آیا اکوکاردیوگرافی حیوان خانگی مشابه با علم پزشکی است یا اینکه چطور از سگ یا گربه کوچک شما اکوی قلب گرفته می‌شود؟
اگر دامپزشک با مشاهده علائم، به بیماری قلبی مشکوک شود برای پت شما اکوکاردیوگرافی تجویز میکند. در این مقاله در این مورد صحبت می‌کنیم که دامپزشک چه زمانی به سراغ اکو می‌رود و در اکوکاردیوگرافی پت به دنبال چه سرنخ‌هایی می‌گردد و اکو چگونه به حیوان دوست داشتنی شما کمک میکند.
اکوی قلب حیوانات خانگی
روند انجام اکوکاردیوگرافی برای سگ یا گربه بیمار شما تفاوتی با اکوی قلب انسان ندارد. در این نوع از تصویربرداری دامپزشک با استفاده از امواج فراصوت یا اولتراسونیک عملکرد قلب بیمار را در لحظه مشاهده و ساختار قلب را بررسی و علت بیماری را شناسایی میکند.
بسیار اکوکاردیوگرافی را با نام سونوگرافی قلب نیز می‌شناسند، مهم‌ترین تفاوت اکوی قلب با سونوگرافی اندازه سری کاوشگری است که برای مشاهده بافت قلب استفاده می‌شود. پروب‌هایی (Probe) که برای اکوی قلب استفاده می‌شوند در مقایسه با پروب‌هایی که در سونوگرافی استفاده می‌شوند کوچکتر هستند.
قلب در پشت قفسه سینه جای دارد و امواج فراصوت که چندان قوی نیستند نمی‌توانند از استخوان‌های دنده عبور کنند، بنابراین دامپزشک با انتخاب پروب کوچکتر امواج را از فضای میان دنده‌های قفسه سینه به سمت قلب هدایت کرده و تصویر واضحی از قلب بیمار را مشاهده میکند.
چه زمانی دامپزشک برای حیوان خانگی شما اکوی قلب تجویز می کند؟
حال ممکن است با این سوال روبه‌رو شوید که اصلا چه زمانی اکوکاردیوگرافی برای پت شما ضروری می‌شود؟ دامپزشک زمانی که حیوان خانگی شما به میان سالی قدم می‌گذارد و نیم از عمر خود را سپری کرده است اکوی را ضروری می‌داند. به عنوان مثال ممکن است دامپزشک برای یک سگ 7 تا 8 ساله اکو تجویز کند. چرا که بیماری‌هایی قلبی از آن دسته بیماری‌هایی هستند که با افزایش سن نمود پیدا می‌کنند.
حیوانات از بسیاری از جهات شبیه به انسان‌ها هستند و با بالارفتن سن، بیماری‌ها نمایان می‌شوند. دامپزشک با اکوکاردوگرافیک حیوان خانگی وضعیت سلامت قلب را زیر نظر می‌گیرد. البته در برخی از موارد بیماری‌های قلبی در سنین پایین و حتی در بدو تولد در حیوان خانگی نمود پیدا می‌کنند. در این موارد نیز دامپزشک برای بررسی شدت و نوع بیماری اکوی قلبی را تجویز میکند.
اگر حیوان شما در انتظار جراحی باشد نیز دامپزشک اکوکاردیوگرافی را برای او تجویز میکند تا پیش از جراحی سلامت قلبی و تنفسی بیمار بررسی شود.
روند انجام اکوکاردیوگرافی برای حیوانات خانگی
دامپزشکی برای هدایت امواج اولتراسونیک از لابه‌لای دنده‌های حیوان خانگی، از پروپ کاردیاک که اندازه کوچکی دارد استفاده میکند. دامپزشک برای رسیدن به تصویر واضح از قلب حیوان از فرکانس بالای دستگاه استفاده خواهد کرد. البته لازم است بدانید که امواج اولتراسونیک برای دوست کوچک شما خطرناک نیستند.
در نهایت دامپزشک به تصویر واضحی از قلب حیوان دست پیدا میکند، تصویری که حاوی اطلاعات بسیار ارزشمندی در خصوص وضعیت سلامت قلبی بیمار است. در ادامه در می‌یابیم که دامپزشک با مشاهده تصویر قلب به چه اطلاعاتی دست پیدا میکند.
اکوکاردیوگرافی شامل چه اطلاعاتی است؟
دامپزشک برای پی بردن به جزئیات عملکرد و ساختار قلب حیوان خانگی اکوی قلب را تجویز میکند. با انجام این تصویربرداری اطلاعات ارزشمندی به دست می‌آید. اطلاعاتی که معماری قلب را برای دامپزشک باز و علت و معلول‌ها را شناسایی می‌کنند.
ضخامت دیواره قلب در قسمت‌های مختلف
در قدم اول دامپزشک با بررسی دیواره متوجه می‌شود که آیا ضخامت طبیعی است یا افزایش پیدا کرده است. بزرگ شدن ماهیچه‌های قلب یا افزایش ضخامت دیواره می‌تواند منجر به افزایش فشار خود یا تنگی دریچه آئورت شود. به افزایش ضخامت دیواره هیپرتروفی (Hypertrophy) گفته می‌شود.
اندازه اتاقک های قلب
در قدم بعدی دامپزشک به بررسی اندازه اتاقک‌های قلب می‌پردازد. در قلب 4 اتاقک وجود دارد. دو اتاقک بالایی دهلیز نام دارند و دو اتاقک پاینی بطن نامیده می‌شود. اندازه اتاقک‌ها باید به اندازه طبیعی باشد، گشاد شدن یا تنگ شدن اتاقک‌ها نشانه بیماری است.
بررسی دریچه های قلی
بعد از بررسی دیواره‌ها و اتاقک‌ها نوبت به بررسی دریچه‌های موجود در قلب می‌رسد. این دریچه‌ها در قلب وجود و نیاز به بررسی دارند:
- دریچه میترال که بین دهلیز چپ و بطن چپ قرار دارد.
- دریچه آئورت که بطن چپ را به آئورت (شریان اصلی) وصل میکند.
- دریچه سه لتی یا تریکوسپید (Tricuspid) که بین دهلیز راست و بطن راست قرار دارد.
- دریچه پولمونیک یا دریچه ریوی که بطن راست را به سرخ‌رگ ریوی متصل میکند.
دامپزشک با استفاده از تصویر به دست آمده از اکوکاردیوگرافی قلب حیوان خانگی شما، عملکرد و وضعیت و ضخامت هر یک از این دریچه‌ها را به دقت بررسی میکند. از آنجایی که اکوی قلب به صورت زنده انجام می‌شود و قلب در لحظه در حال تپیدن است، دامپزشک به خوبی متوجه می‌شود که آیا دریچه‌ها به درستی عمل می‌کنند یا اختلالی وجود دارد.
سرعت خون
اطلاعات ارزشمند دیگری که از اکوکاردیوگرافی به دست می‌آید مربوط به سرعت و فشار خون در بخش‌های متفاوت قلب است.
قدم نهایی در اکوکاردیوگرافی
دامپزشک با بررسی معماری قلب و عملکرد هریک از بخش‌ها یک گزارش تکمیلی را برای جراح آماده میکند. دامپزشک برای تکمیل این گزارش تمام بخش‌های قلب را به ترتیب بررسی و رابطه آنها را با هم زیر نظر می‌گیرد و در نهایت در گزارش خود درج میکند که آیا مشکلی در عملکرد قلب دیده می‌شود یا خیر. در صورتی که مشکلی وجود داشته باشد، دامپزشک در گزارش نهایی آن را شرح می‌دهد.
در نهایت تیم جراحی و دامپزشک حیوان خانگی با بررسی نتایج به دست آمده در خصوص روش درمان به اتفاق نظر می‌رسند و کیفیت زندگی حیوان خانگی شما را بهبود می‌بخشند.
در برخی از موارد صاحب حیوان خانگی می‌تواند با انجام مراقبت‌های محیطی در خانه بیماری قلبی را کنترل کند. دامپزشک موارد را با شما در میان می‌گذارد. از آنجایی که سلامت دستگاه تنفسی در ارتباط مستقیم با سلامت قلب قرار دارد ممکن است اقداماتی مانند تهویه مناسب، عدم استفاده از مواد تمیزکننده و عطرها به عنوان مراقبت‌های محیطی به شما پیشنهاد شود. در صورت نیاز دامپزشک درمان دارویی را برای کنترل بیماری حیوان خانگی شما در نظر می‌گیرد تا کیفیت زندگی او افزایش پیدا کرده و آرامش خاطر شما تامین شود.
منابع: ncbi–medvetforpets–veterinarypartner–hoegemeyeranimalclinic